Translate this text / Traduci e texto aki:    

IN voorDHorrs HANDELSBIBLIOTHEEK
DOOR A. A. D. BOUWHOF
J. C. LAGERWERFF
Maser a En BTT
amevedendignge
H A N D E L E
mda ek Anns
me vege
es
E de lie ie BEE Ie a kamen _
OD EEL |I NEGENDE DRUK
En
f 2.75, geb--3:25
&
P. NOORDHOFF N.V. 1939 8 Ee à BE | GRONINGEN-BATAVIA
HANDELSREKENEN
DOOR
A. A. D. BOUWHOF
LERAAR BOEKHOUDEN M.O.
EN J. C. LAGERWERFF
LERAAR AAN EEN HANDELSSCHOOL TE °S-GRAVENHAGE.
DEEL H
NEGENDE DRUK
en
‚
P. NOORDHOFF N.v. — 1939 — GRONINGEN, BATAVIA
SJ A. Eeury_ |
%
|
| Bredascheweg 268 | , TILBURG i _
p, %
npe ee — et é:
3 Ke /
êen
Le es ad
VOORBERICHT BIJ DE NEGENDE DRUK.
Behoudens enkele kleine wijzigingen is deze druk gelijk aan
de voorgaande, welke in 1938 verscheen.
DE SCHRIJVERS,
Den Haag, Mei 1939.
Hoofdstuk Î' Hoofdstuk II:
Hoofdstuk III: Hoofdstuk IV: Hoofdstuk V: Hoofdstuk VI: Hoofdstuk VII: Hoofdstuk VIII: Hoofdstuk IX: Hoofdstuk X: Hoofdstuk XI: Hoofdstuk XII: Hoofdstuk XIII: Vragenlijst .….……
INHOUD.
Berekeningen in Engels geld nd 5 Rekening-courant in vreemd geld met
PORLEMDER ee new er eet in 22 Gemiddelde vervaldag …........... 40 Metaalhandel …. …….-...... 8... 57 Miaatwezen 24... eea 83 Cheque en chequekoersen …......…. 104 Assura sr vadishesmednersende 121 Goederenhandel ...............-.« 149 Un 171 ProlonBEne sas ante eene eee 210 Rekening-courant …..........s..«« 222 Gemiddeld kapitaal …............- 265 Herhalingsopgaven .…….........e.«« 271 ee eedt eenden 280
Verklarende woordenlijst .…...........-..evever enen 286
Muntloone
_86
Theoretisch had Nederland de zg. „hinkende standaard”, practisch echter was het de „goud-kern standaard”, wat betekent, dat goud wel is waar de waardemeter was, doch dat in het binnenland geen gouden munt circuleerde.
Sedert September 1936 is de Nederlandse rekenings-eenheid los van het goud.
Niet het goudgeld, doch het papiergeld doet thans dienst als waardemeter. Alle prijzen zijn uitgedrukt in de papieren rekenings-eenheid; het goudgeld is een handelsartikel geworden.
Vermunting van goud tot gouden tientjes, voor rekening van particulieren, heeft aan de Rijksmunt alleen dàn plaats, wanneer minstens een gewichtshoeveelheid van 300 kg goud ter vermunting wordt aangeboden. Goud wordt thans echter niet ter vermunting aangeboden, omdat dit een groot verlies oplevert.
Wil men gouden ducaten laten slaan, dan moet de aangeboden gewichtshoeveelheid goud minstens 100 kg zijn.
Bovendien gaat de Rijksmunt eerst tot aanmunting voor rekening van particulieren over, als de werkzaamheden voor het Rijk dit niet verhinderen. Het gevolg hiervan kan zijn, dat de particulier, die een hoeveelheid goud ter vermunting aan de Rijksmunt heeft afgestaan, een aanzienlijk renteverlies lijdt, daar geruime tijd verlopen kan, alvorens hem de geslagen munten ter beschikking worden gesteld.
Ook geschiedt de aanmunting voor particulieren niet kosteloos; daarvoor is een muntloon verschuldigd ten bedrage van
_f 5 per kg „werks”’, d.w.z.: per kg goud van het gehalte 0,900.
Voorbeeld 57. FS Hoeveel gouden tientjes kunnen geslagen worden uit 1 kg fijn goud?
Oplossing: 1 gouden tientje weegt 6,72 gram, heeft een gehalte van 0,900 en bevat dus aan fijn goud: 0,900 x 6,72 g = 6,048 gram. Uit 1000 gram fijn goud kunnen dan geslagen worden: 1000 6,048 d.i. 165 gouden tientjes.
x 1 gouden tientje,
EE E ” 0 — 5 ë) a re Kar Breen nr EEE REN OEI EN
Voorbeeld 58.
Welk bedrag ontvangt men van de Rijksmunt, bij aanmunting per kg fijn goud?
Oplossing:
De Munt slaat uit l kg fijn goud voor een waarde van 000 ps 6,048 ©
De kosten van aanmunting (muntloon) bedragen f 5 per kg swerks”, di. per 1 kg goud van het gehalte 0,900.
1 kg fijn goud is *°/, kg werks; het muntloon per kg fijn goud is dan:
f 1653,44 aan goudgeld. ( 10 gld. = f 1653,44.)
10/, Xf 5 =f 5,55.
ed
De Munt zal derhalve, na aanmunting, per kg fijn goud uitbetalen :
f 1653,44 —f 5,55 — f 1647,89.
Voorbeeld 59.
Bij welke zilverprijs te Amsterdam zou vrije aanmunting van zilveren guldens (van het gehalte 0,720) voor particulieren geen voordeel opleveren?
Muntloon en renteverlies hierbij buiten beschouwing te laten.
Oplossing:
Aanmunting levert geen voordeel op, wanneer de opbrengst na aanmunting gelijk is aan de kostprijs, bij aankoop voor het zilver besteed.
Berekend moet dus worden, hoeveel guldens een particulier van de Rijksmunt zou ontvangen, als hij aldaar 1 kg fijn zilver ter vermunting tot die muntsoort had aangeboden.
l gulden weegt 10 gram, is van het gehalte 0,720 en bevat dus 7,20 gram fijn zilver.
Uit 1000 gram fijn kunnen derhalve worden geslagen:
1000 | 0 she | gulden — f 138,88.
88
Had men bij aankoop van 1 kg fijn zilver ook f 138,88 moeten besteden, dan zou de aanmunting geen voordeel hebben opgeleverd.
De gevraagde zilverprijs is dus f 138,88.
Remedie.
Hoewel de muntwet het gewicht en het gehalte van de verschillende munten aangeeft, kan bij het slaan daarvan niet met wiskundige zekerheid aan de gestelde eisen daaromtrent worden voldaan. Daarom is er in de muntwet een zekere speling toegestaan, zowel voor het gewicht, als voor het gehalte.
Deze speling wordt aangeduid met de naam „„remedie”.
Men onderscheidt derhalve de:
Ie. remedie op het gewicht, 2e. remedie op het gehalte.
Voor het gouden tientje bedraagt de remedie op het gehalte 1,5 duizendste, wat betekent: dat het gehalte van het gouden tientje, dat volgens de muntwet 0,900 moet zijn, hoogstens mag zijn: 0,900 + 0,0015 —= 0,9015
of munstens: 0,900 — 0,0015 —= 0,8985.
Gouden tientjes van het gehalte tussen 0,9015 en 0,8985 mogen dus door de Rijksmunt in omloop worden gebracht.
De remedie op het gewicht bedraagt voor gouden tientjes 20/0, wat zeggen wil, dat het gewicht van het gouden tientje, bij het verlaten van de Munt, hoogstens mag zijn: 6,72 gram {0,002 x 6,72/gram — 1,002X 6,72 gram — 6,73344 gram. en minstens:
6,72 gram {0,002 X 6,72/ gram =— 0,998 x 6,72 gram —= 6,70656 gram.
89
Voorbeeld 60.
Welke hoeveelheid fijn goud kan een gouden tientje hoogstens bevatten?
Oplossing: Het gewicht van een gouden tientje is hoogstens: 1,002 x 6,72 g = 6,73344 gram. Het gehalte is hoogstens 0,9015. (zie boven). De hoeveelheid fijn goud in een gouden tientje, bij het verlaten van de Munt, kan dus nooit meer bedragen dan: | 0,9015 x 6,73344 g — 6,07019616 gram.
Voorbeeld 6r.
Bepaal de minimum hoeveelheid fijn goud in een gouden tientje, bij het verlaten van de Munt.
Oplossing:
Het minimum-gewicht van een gouden tientje kan bij aanmunting zijn: 6,70656 gram (zie boven).
Het gehalte is minstens 0,8985. De hoeveelheid fijn goud in een gouden tientje kan, bij het verlaten van de Munt, dus nooit minder zijn dan:
0,8985 x 6,70656 g —= 6,02584416 gram.
De in omloop gebrachte munten zullen langzamerhand door slijtage in gewicht verminderen. In de muntwet is o.a. ook de bepaling opgenomen, dat sterk gesleten munten aan de omloop worden onttrokken. Het minimum-gewicht, dat een munt hebben mag, om nog in omloop te kunnen blijven, is het s„grensgewicht”’ van de munt, of met een vreemd woord: het Passier- „Passier-gewicht”. gewicht. welke slijtage een munt Koogstens mag hebben, alvorens
aan het verkeer te worden onttrokken, wordt in de muntwet, voor elke muntsoort afzonderlijk, aangegeven, en bedraagt o.a. voor het gouden tientje 0,005 van het voorgeschreven wettelijk gewicht.
Á Á
ne
130
Oplossing: De gezonde waarde van de goederen was op 10 Maart (de dag waarop de brand uitbrak): 100.000 kg à f 0,50 per */ kg =f 100.000. Hierop werd een schade geleden van f 29.680. D.i. in procenten van de gezonde waarde:
DER k "oop % 1% = 29,6800 %
Het schade-procent is dus 29,6800.
N.B. Het schade-procent wordt veelal vastgesteld tot in 4 of 5 decimalen nauwkeurig.
Voorbeeld 76.
Wat zou de assurantie-maatschappij aan haar agent uitkeren, en hoeveel zou de verzekerde ontvangen, als de goederen waren verzekerd voor f 100.000 en de afmakings-provisie 1 % van de schade-uitkering was?
Oplossing:
De gezonde waarde van de goederen was, op de dag van de brand, f 100.000. De goederen waren dus voor de juiste waarde verzekerd. |
De maatschappij keert derhalve 29,6800 % van het verzekerde bedrag aan den agent uit, dá.:
29,68 x f 1000 =f 29680,—. De agent zal aan de verzekerde uitbetalen: schade-uitkering: f 29680,— af: 1% afmakings-provisie: - 296,80 (1 % van f 29680) f 29383,20.
Voorbeeld 77.
Hoeveel zou de maatschappij hebben uitgekeerd en wat zou door de verzekerde zijn ontvangen, als de goederen waren verzekerd voor f 120.000 en de afmakings-provisie 1 % van de schade-uitkering bedroeg?
D. HOEKS
$ 14. Voor rekening van de onderteel kosten dan:
a. de bereddingskosten, waarmede wc verzekerde bij of na het ontstaan schade te voorkomen of te vermin
| b. het salaris en de kosten van alle | AMSTE wat betreft den door den verzek door dezen geraadpleegde deskur bedrag van dit salaris, respectieve niet te boven gaat van het salar door den door de onderteekenaa
Wij ondergetechenden verzekeretr en diens deskundigen in rekening t
8 15. Indien blijkt, dat ten tijde va! zekerde voorwerpen niet ten volle is verzel polis zoo voor de vergoeding der geleden
en wel voor zZOOver deze verzekering lo van beredding en taxatie, slechts verbonde 8 zekerd bedrag tot de volle waarde. voor die van derden, hetzij laatstbedoelc Wanneer blijkt dat ten tijde van den E
belang tevens door een of meer andere, hier is gedekt, en het gezamenlijk bedrag van & bedoeld belang overtreft, wordt de bij de - 5 te zijn verminderd naar evenredigheid van hieronder geteekend, zekeringen en de waarde van het verzekerd
of restitutie van de premie plaats vindt. ER nt eareenksprenssede denten nn > eres Het in de voorgaande alinea bepaalde de bedoelde verzekeringen bij verschillen
’ loop der verzekering belanghebbenden z
voor den tijd van | maanden, : dagen zijn aangegaan, onverminderd het 3 5 voor zooverre de verzekering of verzekerin Î beide des middags ten twaalf ure, teg deze polis zijn en geene bepaling als dit
: p De verzekerde is, in geval van schad: D. HOEKSTRA & Co. m rekening-ct eersten onderteekenaar der polis, aan d Amsterdam te richten schrijven alle ove op te geven, die op hetzelfde belang t loopende waren.
| $ 16. De verschuldigde schadevergo kosten worden, binnen zes weken nadat allt | betrekking hebbende, aan de onderteeken voldaan zonder eenige korting ; met dien \ teekenaars der polis slechts voor hun aan voormelden hoofde niet meer zullen behoev voor elk zich bij zijne onderteekening heef Het salaris en de onkosten der schatt laste van de onderteekenaars der polis betaald, ook al mochten daardoor de in di me worden overschreden.
5 17. Na den brand wordt de verze ® vastgesteld bedrag der schadevergoeding teekenaars komende kosten, welke vermint oogenblik van den brand te hebben plaats der poils slechts aansprakelijk naar de verminderde som en de waarde van het 1 volgend ongeval, zonder dat uit dien hoo | gegeven.
Ten aanzien van verzekeringen, die | zijn gesloten en bij welke de premie bij jaa | is in dit geval de aan het begin van elk op | jaar te betalen premie ook slechts verschul | bedrag.
$ 18, De verzekerde zal in geval va © verzekerde kunnen doen ten behoeve val,
8 19. Onverminderd de verplichting W. v. K. opgelegd, 1s deze gehouden b maatregelen tot voorkoming, of beperkin hem door of namens de onderteekenaars geschreven, of te gedoogen dat deze door worden genomen.
Overtreding van de in de voorgaande heeft verlies van het recht op schadevergo
Met bepaling van wederz
een der partijen een maand
Aldus gedaan te goeder trouw,
<enaars der potis zijn geen andere
rden bedoela de kosten door den van den brand gemaakt om de deren ;
schatters en deskundigen, echter erde benoemden schatter en de idigen, slechts voor zoover het lijk van deze kosten, het bedrag is, respectievelijk van de kosten, rs der polis benoemden schatter zebracht.
a den brand de waarde der ver<erd, zijn de onderteekenaars der brandschade als voor de kosten :n in evenredigheid van het ver
‘rand het bij deze polis verzekerd ‘of elders gesloten, verzekeringen Île verzekeringen de waarde van ?ze polis verzekerde som geacht het gezamenlijk bedrag der verbelang, zonder dat vermindering
zal toepasselijk zijn, ook indien de polissen en op verschillende bij art. 277 W. v. K. bepaalde, gen van ouderen datum dan > van de vorige alinea bevatten. e‚ verplicht op verzoek van den ezen bij een aan zijn adres te rige hem bekende verzekeringen jij het ontstaan van den brand
eding benevens de bereddings: bescheiden op de schaderegeling aars der polis zijn overgegeven, verstande evenwe!, dat de onderdeel zullen gehouden zijn en uit en te betalen dan de som, waart verbonden.
ers zullen, voor zooverre zij ten komen, steeds ten volle worden » vorige alinea bedoelde sommen
‘kerde som verminderd met het en der ten laste van de onderdering zal geacht worden op het sehad, en zijn de onderteekenaars verhouding tusschen de aldus verzekerde onmiddellijk vóór een fde restitutie van premie wordt
voor meer dan twaalf maanden rlijksche termijnen betaalbaar is, den brand volgend verzekeringsdigd over het aldus verminderde
m schade geen afstand van het 1 de onderteekenaars der polis.
aan den verzekerde in art. 283 ij of na ontstanen brand alle Sg van schade te nemen, welke der polis zullen worden voorhen of krachtens hun opdracht
‚alinea omschreven verplichting eding ten gevolge, tenzij de ver
zekerde bewijze, dat het niet-nakomen van de voorgeschreven maatreg geene meerdere schade heeft ten gevolge gehad.
__ Op gelijke strat 1s hij gehouden, schriftelijk of telegrafisch, persooi of door tusschenkomst van een gemachtigde, mededeeling van het ong af te zenden aan den eersten onderteekenaar der polis, geadresseerd 1 Amsterdam en zulks binnen 3 x 24 uren nadat het ongeval heeft pl gehad, tenzij de verzekerde bewijze, dat hij door omstandigheden, die | niet kunnen worden toegerekend, tot inachtneming van voormelden ter niet in staat is geweest, in welk geval die termijn geacht zal worden redelij wijs verlengd te zijn.
Nalatigheid in de mededeeling door den gemachtigde wordt aangem: als nalatigheid van den verzekerde zelven,
$ 20. In geval van overgang van het verzekerd belang bij opstal machinerieën en inboedels gelden de volgende bepalingen :
a. Bij overgang krachtens een overeenkomst onder levenden loc met afwijking van het bij art. 262 W. v. K. bepaalde, de verzeke: ten bate van den nieuwen belanghebbende door gedurende maand, te rekenen van den dag waarop, ingevolge bedoelde overe komst, het risico is overgegaan. De verzekering zal ook na bedoe! termijn doorloopen, mits de nieuwe belanghebbende, binnen a dagen naden overgang van het risico, aan den eersten onderteeken der polis, geadresseerd naar Amsterdam, schriftelijk van dien ox gang hebbe kennis gegeven, en voor zoover niet de onderteekene der polis binnen veertien dagen na voormelde kennisgeving bij a geteekend schrijven of deurwaardersexploot den nieuwen bela hebbende hebben medegedeeld, dat zij de verzekering niet wenscl voort te zetten,
b. Bij overgang ten gevolge van overlijden van den verzekerde, bi _ de verzekering van kracht, voorzooverre niet de onderteekena van de polis, binnen 14 dagen nadat zij het overlijden hebben v nomen, bij aangeteekend schrijven of deurwaardersexploot dengene, door wiens tusschenkomst de verzekering is geslot hebben medegedeeld de verzekering niet te willen voortzetten, welk geval deze na verloop van acht dagen na bedoelde. mededeel! zal eindigen. _ Het postrecu van een aangeteekend schrijven, aan de sub a en sut bedoelde geadresseerden gericht, geldt als bewijs van voormelde mededeeling; Onverminderd het vorenstaande is de nieuwe beranghebbende bevoe door het sluiten van eene tweede verzekering de bij deze polis aangega verzekering te doen eindigen, mits zulks geschiede in het sub a bedoeld ges binnen één maand na den overgang van het risico, en in het sub & bedoe geval binnen drie maanden na het overlijden, Door de bepalingen van dit artikel wordt de termijn, gedurende welk de verzekering nog zou hebben voortgeduurd indien het verzekerd bela niet was overgegaan, niet verlengd.
8 21. De verzekerde zal onder geene omstandigheden teruggave vermindering van de premie kunnen vorderen, tenzij in de gevallen voorzi bij $ 20 de onderteekenaars der polis hebben medegedeeld, de verzekerij niet te willen voortzetten.
—_$ 22. Elk recht op schadevergoeding, voortspruitende uit deze poi. vervalt door verloop van vijf jaren nadat het ongeval heeft plaats gevonde
$ 23. Alle geschillen omtrent de polis of de daarbij aangegane ve zekering worden onderworpen aan de uitspraak van den bevoegden recht te Amsterdam, behoudens hoogere voorziening.
S 24. Alle handelingen tot welke de onderteekenaars van deze pol bevoegd en verplicht zijn, kunnen door hen zoo gezamenlijk als afzonderlij worden verricht, Het niet gebruik maken eener bevoegdheid door een meer der onderteekenaars van de polis of nalatigheid van eerì of meer hunns in de nakoming eener verplichting prejudicieert de anderen niet.
$ 25. Bij verschil van den tekst dezer polis (voor zoover niet met d hand of machine geschreven of in afwijkende kleur gedrukt) met de o 28 Mei 1923 bij Notaris G. KRAMER te Amsterdam door de Vereenigin van ter Amsterdamsche Beurze vertegenwoordigde Brand-Assuradeure gedeponeerde beurs-brandpolis, zullen alleen de bepalingen dezer laatst van kracht zijn.
ijdsch stilzwijgende continuatie van jaar tot jaar, tenzij de verzekering dooi
E
te AMSTERDAM, den
voor den vervaltijd worde opgezegd.
had
En)
pend
han En en
Oo be 5 aj +
131
Oplossing:
De gezonde waarde van de goederen was, op de dag van de brand, f 100.000. Zij waren derhalve te hoog verzekerd.
De maatschappij betaalt niet meer dan dewerkelijk geleden schade.
Zij zal daarom met haar agent hetzelfde bedrag verrekenen, als wanneer de goederen voor de juiste waarde verzekerd waren geweest, dus voor f 29680,—.
De agent keert dit bedrag aan de verzekerde uit, onder aftrek van 1% provisie, zodat deze ontvangt:
f 29680 —f 296,80 = f 29383,20.
N.B. De verzekerde heeft zich, door te hoge verzekering, nadeel berokkend. Hij heeft nl. te veel premie betaald. Zou de maatschappij gehouden zijn, het schade-procent over f 120.000 uit te keren, dan zou de verzekerde voordeel hebben door de brand. Dit is in strijd met de wet; vandaar, dat slechts uitkering over f 100.000 plaats heeft.
Voorbeeld 78.
Als de partij goederen (uit voorbeeld 74) was verzekerd voor f 70000, wordt gevraagd.
1. Het schade-bedrag, dat de maatschappij uitkeert.
2. Het schade-bedrag, dat door de verzekerde wordt ontvangen (afmakings-provisie 1 % van de schade-uitkering).
Oplossing:
De gezonde waarde van de goederen was, op de dag van de brand;“f 100.000. Er was slechts voor een waarde van f 70000 verzekerd, dus over een gedeelte van de partij, met een waarde van f 30000, heeft de verzekerde „eigen risico” gelopen.
Het schade-procent was door experts vastgesteld op 29,6800.
De maatschappij zal dan ook aan haar agent uitkeren:
29,6800 % van f 70000 =f 20776, — (1) terwijl de agent als volgt met de verzekerde afrekent: Schade-uitkering f 20776,— af: 1 % (van f 20776) - 207,76 f 20568,24. (2)
186
Opmerkingen.
1. Met de berekening van de coupon-provisie wordt door de banken op enigszins willekeurige wijze te werk gegaan. Een of ficieel tarief, ter berekening van de coupon-provisie, bestaat niet. Sommige verenigingen van bankiers zijn echter reeds gekomen tot een uniforme regeling voor de berekening van deze provisie.
Bij de volgende vraagstukken zal de in rekening te brengen coupon-provisie steeds worden opgegeven.
2. Wordt de opbrengst van de coupons in rek. crt. geboekt, dan moet de coupon-nota met f 0,10 gezegeld worden.
Voorbeeld ror.
Wat is de opbrengst van 2 halfjaarlijkse coupons van 2!/, %
certificaten N.W.S.? De stukken zijn nominaal f 1000 groot. Coupon-provisie f-0,10. Oplossing: 2 coupons Cert. N.W.S. à f 12,25 *) = f 24,50 1 % administratie-loon: - 0,25 f 24,25 provisie - 0,10 f 24,15
Administratie- N.B. Het administratie-kantoor, op wiens naam de inschrij
kosten. ving in het grootboek N. W. S. is geboekt, geeft voor het bedrag van zijn inschrijving certificaten af. Deze staan niet op naam; het zijn stukken aan toonder. De Nederlandse Staat betaalt elk half jaar aan het administratie-kantoor (per 1000 gulden inschrijving) een bedrag van f 12,25 aan rente (d.i. onder aftrek van de couponbelasting.) Deze rente wordt (onder inhouding van 1 % administratie-loon) door het kantoor overgedragen aan de houder van een certificaat, groot f 1000.
enn maer meme
js de fo van f 1000 ef A af: 2°/, coupon-bel. . - 0,25 Telde
pine tene
\
187 OPGAVEN.
218. Bereken het netto-provenu van de volgende coupons:
Twee half-jaarlijkse coupons 4!/,°/, Gem. R.; stukken nom. f 1000. Een ss ef coupon 4!/,°/, Rotterdamse Hypotheekbank, stuk nominaal f 500.
1/_0/, over de reële waarde van de coupons;
Coupon-provisie 7/4 “/o
couponbelasting 2 °/,. „219. Geef de coupon-nota voor onderstaande coupons:
2 half-jaarcoupons, 5°/, War Loan. Stukken nominaal groot 4, 100.
5 halfjaar-coupons 4!/, % U.S. America, stukken nominaal $ 1000, —. Pondenkoers 7,50.
Dollarkoers 1,49.
Coupon-provisie 2/0 %; couponbelasting 2 %.
220. Geef de coupon-nota voor onderstaande coupons.
a. 1 halfjaar-coupon 5 % Gemeente B, stukken nom..... f 1000, b. 2 halfjaar-coupons 4!/, % Gemeente D., stukken nom. - 1000. c. 1 halfjaar-coupon 5 % M”. Madjoe, stukken nom..... = 1000. d. 5 halfjaar-coupons 5 % Afchison Topeka, stukken nom. $ 1000. e. 4 &. 5 % War Loan, stukken nom. .……. 4 100.
Dollarkoers 1,485. Pondenkoers 7,50. Provisie 1/, % over de reële waarde der coupons onder a, benc. EE) 110% 9 2 EE) EE) ’ EE EE) den e.
Couponbelasting 2 %.
„221. Geef de coupon-nota voor onderstaande coupons: 2 half-jaar coupons 4 °/, Indië 34A. Stukken nominaal f 100,—. (Vrij van couponbelasting). 1 half-jaar coupon 31/, °/, Rotterdam. Stuk nominaal f 1000, —. 2 half-jaar coupons 6 °/, Parijs—Orleans Spoorwegen. Stukken nominaal f 1000— 2 half-jaar coupons 5 °/, Oslo ’30. Stükken nominaal Kr. 1000. Couponkoers kronen 44,80. Coupon-provisie 4/,0°/; over de nominale waarde, met een minimum van f 0,10. Couponbelasting 2 °/,.
. mn meenemen mamatt sensed: a: — nn mams. 7 e — nn rem en es men et pre made EE ni B di LE IER “zi maere en | zette: en an ak 2 ne Eee me nantrase onnannn nameten . nas zeis in emt anr mike ASC eme « | sn is - - De — anni > nn - en eenen enn
evene. za.
en ii enderker ddr
mn
200
Hieruit volgt: 7x —'f 484,92 —f 5,13 — f 479,79 x — 68,54 — 68°/ 6.
De gevraagde koers zou dan geweest zijn 68%/,6 °/o
OPGAVEN.
228. Welke verandering onderging de koers van een fonds in Franse francs, dat 16 noteerde, toen het reductiegetal voor de
Franse franc van f 0,50 op f 0,10 werd gesteld ?
229. Wat zou de notering zijn voor een fonds in $, dat thans 84 noteert, als het reductiegetal voor de dollar werd vastgesteld op f 2 en de omstandigheden overigens onveranderd blijven?
230. Blijkens de prijscourant van de „Vereeniging voor den Effectenhandel” te Amsterdam stond de 4%, Franse lening Ì 917 (coupon ief, 16/,, 16/,, 19/,,) op 26 Juni 1928 genoteerd 15!/3. Dit was de laatste dag, waarop het omrekeningsgetal van de Franse franc aan de Amsterdamse Beurs f 0,50 was. Vanaf 37 Juni werd hiervoor ge= rekend f 0,10. | Gevraagd: welke de koersnotering van genoemd fonds op 26 Juni 1928 zou geweest zijn, indien deze wijziging in het omrekenings-getal
één dag eerder in werking ware getreden. (Federatie-examen, gedeeltelijk.)
201 Invloed van de lopende rente op de koers.
Bij aan- of verkoop van een obligatie in vreemde valuta zal, ‚ ingeval reductiegetal en couponkoers onderling afwijken, de in rekening gebrachte rente verschillen van de wit te keren rente over hetzelfde tijdsverloop. Dit heeft tengevolge, dat fe veel of te weinig lopende rente wordt bijbetaald. Daarvoor moet een correctie plaats hebben, welke gevonden wordt in een lagere of hogere koers, welke voor het stuk in rekening wordt gebracht.
Wijkt de couponkoers naar beneden af van het reductiegetal, dan wordt te veel lopende rente in rekening gebracht. Voor het stuk zelf zal dan minder betaald worden. Men zegt dan, dat de koers van het fonds is „„gedrukt”.
Wijkt daarentegen de couponkoers naar boven af van het reductiegetal, en is dientengevolge te weinig lopende rente in rekening gebracht, dan zal voor het stuk zelf meer betaald moeten worden. In dat geval zegt men, dat de koers van het fonds is „geapprecieerd”.
Doch ook bij overeenstemming tussen couponkoers en reductiegetal kan van koersdrukking sprake zijn, doordat op de coupon belasting drukt.
Ook in dat geval is de in rekening gebrachte rente méér dan die, welke over hetzelfde tijdsverloop wordt terug ontvangen.
Werken beide factoren samen, of m.a.w.: wijkt de couponkoers naar beneden af van het reductiegetal en drukt bovendien op de coupon belasting, dan zal dit in een verhoogde koersdrukking tot uiting komen.
Voorbeeld 107.
Een 4 °/, dollar-obligatie stond 10 Mei Van zeker jaar genoteerd 64.
Hoeveel was toen de koers gedrukt onder invloed van de lopende rente, als de couponkoers 1,81 was en het reductiegetal 2,50. De coupondagen waren */, en */s. Couponbelasting in Nederland 2 °/,.
250
a Rentenummers aluta: EE Ba. rn D/C Kapitaal [Rentedagen E Jan. l D.[f700|— 35 245 Febr. | 5) CG |- 100— D |f 600|— 11 66 Febr. 116) C | - 800|— C If 200 — 4 8 Hebr: 1201 -D':/---300— D |f 100/— —8 —8 15 19 Febr..127| D:}-: 500| D [f 600 — 36 216 April | 4 C |- 300/— D [f 300 — 32 96 Mei 6 CG J- 10001— GC If 700 — 43 301 gunt 118 D|- 4001 — Cl f-- 300 — —32 — 96 13 39 Mei 130/ D |- 600} — D-|f- 3001 — 5 15 Juni dl Die 100 D …1f 400/— 1 4 Juni DG te 900 GC {f 500 19 95 Pant 124 Gre 200 Gek 7001 7, 49 TION D= 4173\ rente. Juli Il C If 695127! Saldo. Opmerkingen:
rente debet:
rente credit:
rente debet:
rente credit: ;
rente debet:
rente credit:
=D f4,09 GE D f 2,67
=D f 0,26 = C -1,53 CAL
Saldo intrest D f 4,73.
Over het saldo-kapitaal der eerste periode (Debet f 100) is rente berekend t/m 19 Februari. Daar de eerste periode ll Februari eindigt, is over dat saldo-kapitaal 8 dagen te veel rente berekend. Het eind-saldo der eerste periode moet dus van
251
19 Februari tot 11 Februari worden teruggebracht en het aantal debet-rentenummers op 19 Februari verminderd worden met de te veel berekende debet-rentenummers.
Daar het saldo-kapitaal werd teruggebracht tot 11 Februari, staat het v/m 12 Februari tot de vervaldag van het eerstvolgende kapitaal (d.i. 27 Februari), dus gedurende 15 dagen, uit tegen de rentevoet der 2e periode.
Over het saldo-kapitaal der le periode worden dus per saldo 15 —8 —= 7 dagen rente in rekening gebracht, d.i. het aantal dagen liggende tussen 20 Februari en 27 Februari.
Over het eindsaldo-kapitaal der tweede periode (C. f 300) is rente berekend t/m 17 Juni. Rente moet berekend worden t/m de afsluitdag der tweede periode (16 Mei). Dit eindsaldokapitaal moet dus 32 dagen worden teruggebracht; de creditnummers moeten daarom met 32 X 3 = 96 nummers worden verminderd.
Daar het saldo-kapitaal der tweede periode is teruggebracht tot 16 Mei, staat het v/m 17 Mei tot de vervaldag van het volgende kapitaal, d.i. tot 30 Mei, dus gedurende 13 dagen, uit tegen de rentevoet der derde periode.
Bij overgang van een voorgaande in een volgende periode, kunnen zich de volgende bijzondere gevallen voordoen:
A. een voorgaande periode heeft geen saldo-kapitaal; B. tot een volgende periode behoort geen enkel kapitaal.
Sluit een periode zonder saldo-kapitaal, dan is het toch raadzaam, de rentedagen t/m de afsluitdag van de periode en van af die datum tot de vervaldag van het eerstvolgende kapitaal, in de kolom „„rentedagen’”’ in te vullen, daar men anders de contrôle over de berekening van de rentedagen mist.
Is geen enkel kapitaal in een volgende periode ingeschreven, dan moet het saldo-kapitaal van de voorgaande periode (van af de afsluitdag dier periode) worden gebracht naar de afsluitdag van de volgende periode (waartoe alleen dat saldo van de voorgaande periode behoort) en vervolgens van af de afsluitdag van deze periode naar de vervaldag van het eerstvolgende kapitaal in de daarop volgende periode.
_
256
Gevraagd: de rente-nota samen te stellen, afgesloten op 31 Maart, als gegeven is: |
1°. dat de maand gerekend wordt op het juiste aantal, het jaar op 360 dagen. Geen schrikkeljaar.
20, dat de valuta-dag de eerste rentedag is. Indeling van de kapitalen in perioden volgens vervaldag.
3%. dat de rentevoet is:
van enmet 1 Jan. -tot en met 24 Febr. DD. 52/5 G. H/a
van. en-met 25 Febr. toten met 31 Mrt -D. 40/5 Gil
ee 259, In een rekening-courant komen de volgende kapitalen voor:
Debet. Credit. tul ff 58820 per 1 Tú. 11 Juli f 870,— per 12 Juli. Eat ee 106,15 22: TUM. 1 Aug. 180,20 2 Aug: 17 Aug. - 1234,56 „, 18 Aug. 4 Aug. - 766,55 … 5 Aug
Reh Bldw0 er IJ Sept. 18 Sept. - 1400, — Gevraagd: de rente-nota, afgesloten per 30 September. a. De valuta-dag is de eerste rentedag. Indeling van de kapitalen
in perioden volgens vervaldag. b. De maand te rekenen op het juiste aantal, het jaar op 360 dagen.
c. de rentevoet bedraagt:
van en met 1 Juli tot en met 17 Tub. DD. 4e 1E B re et ee A ORNE a a SUPE LEE EE Ne
5 19 Sent
260. Rekening-Courant.
Debet. Credit. Jan. 21 f 2500,— per Jan. 21. Jan. 1 f- 500,— per Jan. 1. (saldo) April 5 - 2600,— , Mei 15. Jan. 11 - 1000,— „ Jan. 11. Febr. 8 - 1000,— „, Mrt. 15. Mrt. 20 - 1200,— , Mrt. 20. Mei 5 - 2500,— „, Juni 5. Afsluiten 30 Juni. De maand te stellen op het juiste aantal, het jaar op 360 dagen. Geen schrikkeljaar. De kapitalen in perioden indelen naar hun vervaldagen. Rente: t/m 31 Maart: debet 6 °/,;5 credit 3 °/,. v/m 1 April t/m 30 Juni: debet 5 °/,;5 credit 2 °/,.
Ll
Bed
261.
257
In een rekening-courant, die de B.-Bank bijhoudt voor een
van haar cliënten, komen de volgende vorderingen en schulden voor:
Vorderingen. Schulden.
Jan. 1 f 820,15 perJan. 1.(saldo). Jan. 29 f 3418,15 per Jan. Jan. 15 - 1940,60 „, Jan. 16. Febr. 18 - 1990,74 „, Febr. 20 Jan. 17 - 388,90 „, Jan. 17. Mrt. 1- 900,— „ Mrt. Febr. 2 - 1618,44 , Febr. 2. Mrt. 26 - 2460,50 ,, Mrt. Mrt. 15 - 5487,65 ,, Mrt. 16.
De rentevoet bedraagt:
van en met Ì Jan. tot en met 24 Jan.: D.5 95 C.2 ®%.
van en met 25 Jan. tot en met 24 Febr. D. 4,5 °/,; C. 1,5 °/,. van en met 25 Febr. tot en met 31 Mrt. D.4
0/ « 0/ /03 CG. Ì {0
Indeling van de kapitalen in perioden volgens inschrijfdatums.
De maand te rekenen op het juiste aantal, het jaar op 360 dagen.
De valuta-dag is de eerste rentedag. Geen schrikkeljaar.
Gevraagd :
a. de rente-nota, als de rekening-courant wordt afgesloten op 31 Maart.
b. de rekening-courant in scontro-vorm, na afsluiting.
262. In een rekening-courant komen de volgende kapitalen voor:
Debet.
Juli 8 f 454,32perJuli 8. Aug. 22 - 987,65 , Aug. 22. Sept. 16 - 123,45 „ Sept. 17. ICE A1 567,89 Oct. 1. Nov. 22 - 987,65 ,, Nov. 22. Dec. 21 - 44,60 Dec. 22. Rentevoet:
van en met
23 53 23 23 23 33
1 Juli ‚> 21 Juli
23
9 Aug. 21 Nov.
tot en met 20 Juli:
33 53 23 53 33 33
Juli 1 Aug. 10 Sept. 20 Nov. 18
di 8 Aug. 25-20 2NOv,: sn DEE;
BOUWHOF EN LAGERWERFF, Handelsrekenen II, 9e druk.
Credit.
f 678,90 perJuli 1.
_ KAAAL DD ANR
- 900, - 4000, —
D. 5 °/05 D. 4°/,; 10,3 Jes D;3
33
33
0000
Sept. 21. Nov. 20.