Translate this text / Traduci e texto aki:    

, 5. NO. 6. Donderdag 5 Februari 1920. 20te jaargang. Ligt ter raadpleging en lezing op de'leestafels der Oost- en West-Indische Mailbooten en der ve*fnaanaste Sociëteiten, Hotels, Cafe's en Leesinrichtingen, zoowel hier te lande als in Oost- en West-Indië. . HET KOLONIAAL WEEKBLAD ORGAAN DER VEREENIGING
opgericht door Kolonel Q. E. V. L. van Zuyien, 21 Msart 1900. EN
HOOFDBESTUUR . . INLICHTINGENDIENST
KANTOREN:
. . . . ) HEULSTRAAT 17, DEN HAAG. .... ) TELEFOON 4519.
MEDEDEELINGEN of INGEZONDEN STUKKEN moeten worden geadresseerd „aan de Redactie-Commissie", en gezonden aan de Presidente: HEERENGRACHT 7, DEN HAAG.
„Het Koloniaal belang is een slgemeen Nederland'ch belang".
ADMINISTRATIE VAN HET „KOLONIAAL WEEKBLAD"
HEULSTRAAT 17, DEN HAAG, TEL. 4519.
Voor' Administratie en Verandering van Woonplaats wende men zich tof den Administrateur: HEULSTRAAT 17, Tel. 4519. Voor Advertentiën tot de DRUKKERIJ TEN HAGEN, NOBELSTRAAT 20, Telefoon intercomm. 2793, beiden DEN HAAG.
Hofleverancier van
H.M. de Koningin
N.V. NEDERLANDSOHE IJZERHANDEL Afd. ENTHOVEN IJzerhandel, Gereedschappen, Complete Keuken- en Badkamer-inrichtingen, enz. VLAMINGSTRAAT 18 - DEN HAAG - TELEFOON 791 "^
Speciale Expört-aMeeliiB voor uitrustingen naar Oost- en West-Indie
^, !É?
Hofleverancier van
H.M. de Koningin.
•fNHOUD : Bravo ! — Nogniaals Propaganda ! — Het Ned.-Ind. Volkscredietwezen. — Persoverzicht uit de indisclie Bladen en Tijdschriften: Uit de Eur. Pers. Uit de Ind. Pers. Uit de Chin. Pers. Lit.-Overziclit. — Suriname. — Curagao. — Van Vreemde Koloniën en Verre Landen. — Mededeelingen. — Begunstigers, nieuwe Leden, Contributie-verhoogin
■ gen en op Peil gebrachte contributies, benevens Abonné's sedert 23 Dec. 1919.
BRAVO!
Met groote vreugde vestigen wij de aaiidaclit onzer ^^^i'ouwe lezers op acliterstaande lainge lijst van beOunstigers, nieuwe leden en ccmtributie-veThoaginOcn, welke ongetwijfeld mede te danken is aan de volijverig-e propaganda van den onvermoeiden Secretaris van het Hoofdbestuur der Vereeniging. Moge diens goede voorbeeld in deze veel navolging ^"inden, want die lijst is stellig'voor verlenging vathaar. Red.-Com.
^— ,1,, I ,1 ||||||,M||„ m ■ I iiiiiM I ■iiiiiiiiiiii Nogmaais Propaganda!
Bij dit nummer werd gevoegd een Propaganda'>laa^je met Oproep, een overzicht gevende van hetgeen ',,Oost en West" beoogt en is, wat het doet en '"ene oproeping tot aansluiting. Comuientaar is oveïhodig. Met doorloop'en van dat blaadje zal den Lezer de overtuiging schenken, dai onze Yereeniging veel ''pet en nog meer wirdoen en dat zij er in alle op'^icliten naar streeft _het gestelde in de Statuten ge'i'ouwelijk na te koimeii. Als eéne vereeniging als ,,Oost en West", uit ge.^■l'ek aan medewerking en steun van de zijde van Nederlanders als Indiërs, haar werk zou moeten ^^^t'aken, zou dit zijn een schande voor Nederland en *^6 Indiërs, een slag in het aangezicht der geheele 'latie^ van blank en bruin,. koren op den molen der j^eyolutionnairen. Daarom mo'et ,,Oost_ en West" kijven bestaan, zij moet voorwaarts blijven schrij
den op den ingeslagen weg, doch zij kan dat niet, als haar den noodigen financieelen stenn onthouden wordt, wanneer van de leden zelve geen propaganda uitgaat. A'oor wat persoonlijke propag'anda vermag, verwijzen wij naar de in dit nummer voorkomende opgave — sedert 23 December 191.9 — van het aantal nieuwe begunstigers en nieuwe leden en van leden, die hun contributies verhoogden, dan wel op peil brachten. Nu volge ieder lid het voorbeeld dier laatsten en beijvere zich bovendien, 'gebruik malkende van het Propagandablaadje, om. nieuwe leden tot ,,Oost en West" te doen toetreden. Doch niet alleen dit, doch men breng© ook die nieuwe leden er toe, mede te
■werken tot uitbreiding van het aantal onzer leden, opdat meer kracht kan uitgaan van ,,Oost en West". Naimens liet TJaigelijJcsch Bestuur van het Hao'fdbestuur:
])e wd. Secretaris, A. J. GOOSZEN.
Het Ned.-Snd. Volkscredietwezen. *) door O. F. Besseling. (Onze Koloniën. Baarn, Hollandia-Drukkerij.)
/k zind de tof
Onder de wijzen, waarop men eene veelomvattende aangelegenheid van economisch-financieelen aard kan bespreken, lijkt het voor mij een kort bestek, het beste toe, om van de te boek gestelde feitelijke uitlftinisten het voornaamste mede te deelen. In dit geschrift wordt in het begin gewezen op den grondlegger en stootgever a.in dit Volkscredietwezen, wijlen De Wolff van Westerroode; denzelfden, op wiens onvergankelijke verdiensten ik in den ,,Tijdspiegel" van April 1918 wees, in het artikel ,,Denemarken als voorbeeld in coöperatie voor Indië." In 1897 zette deze man, destijds Assistent-Resident van Poerwokerto, in een artikel in het ,,Tijdschrift van Nijverheid en Landbouw", dat zeer de aandacht trok.
*) Op vt-rzoek van den .schrijver overt^enomen uit,,,De Tijdspiegel''. Red -C'omni.
nOOrBAèEHTEN HEyEHbRÖCK IIASEL AGER &C
"^ AnSTERDAH-ROTTERDAn DEH NAAC.
Dameskleedlng naar Maat en Confectie steeds nieuwe Modellen Bontmantels groote sorteering Den Haag
Modes am|dé
uitgebreide collectie Hoeden laatste modellen uit Parijs
Spuistraat 8 Rijkleeding
166 naar Maat
CORN. VAN DER SLUUS BINNENHUISARCHITECTUUR, MEUBELS, STOFFEN, ENZ. ALLEEN NOORDEiNDE 162^. TEL. 4782. 141 DEN HAAG.
Het Koloniaal Weekblad. 2 5 Februari 1920, N*. «•
De Haagsohe Broodfabriek ggTHEARlO" Fabriek en Kantoor BILDERDIJKSTRAAT 139
levert alle soorten BROOD, LUXE-BROOD, BESCHUIÏ, KOEK- en BilKETBIKKERSARTIKELEIi.
De Haagsche Broodfabriek heeft in ALLE deeien van de stad EIGEN WINKELS
Zij staat sedert 1909 voortdurend onder Controle van het Station voor Maalderij en Bakkerij te Wageningen.
Onze Élgen Winkels zijn gevestigd in de : Bilderdijkstraat 143 Regentesselaan 55 Noordeinde 192 Fred. Hendriklaan 189 Reinkenstraat 34 Theresiastraat 50
Ie v. d. Boschstr. 53 Keizerstraat 24 Weimarstraat 59a Beeklaan 329 Bezuidenhout 134 Trompstraat 37
Valeriusstraat 72 Korte Poten 26 Koningin Emmaplein 6 Vaillantlaan 394
Hl
KON ERK. PITMANSCHOOL Staatsblad 37.
DEN HAAG, Regentessepl. 26 ■ Mauritsweg 30, ROTTERDAM
stenografie, Machineschrijven, Talen, Correspondentie, Boekhouden, Staatsinrichting. 172 KANTOOR- en HANDELSOPLEIDING. Directeur-Gen. T. v. D. VEEN.
I H. S. VAN HASSELT I
139 1 1 Jdeermakerij
I Noordeiniie 94-'s GRAVEHHAGE-Telefoon H. 3158 f
l!llil|lili8!«!!Sllliaiil!lliBI<«l«««l»ll«i*»
Hiddelbare Scbool Y. Handel en Administratie, SWEELINCKSTRAAT 17-19 - 's-GRAVENHAGE.
EXTERNAAT en INTERNAAT. 130 AFD. A. Bijzondere Middelbare Handelsschool met als onderbouw eene H. B. S. met 3-jarigeu cursus. Bij beschikking van Z. Exc. den Min. van Binnenl. Zaken gelijkgesteld met de openbare handelsacholen te Amsterdam, Rotterdam, etc. AFD. B. Bijzondere Hoogere Burgerschool met 5-jarlgan cursus. Eveneens officieel als zoodanig erkend. De Ie en 2e klasse van de beide inrichtingen vallen samen, zoodat over de keuze Handelsschool of H. B. S. 5-jarige cursus eerst beslist behoeft te worden na het afloopen der 2e klasse. De school wordt ook door Meisjes bezocht. Prospectus en inlichtingen bij den Directeur F. TIJMSTRA.
IPERRY & co.l 1 Kalverstraat 93-95-97-99 - AMSTERDAM I 1 ARNHEM - UTRECHT ■ 's-GRAVENHAGE ■ |HUTKOFFERS|
■liiiiiwijiiMM.i.'jiiÉiiirtf
IM o M PLU.S UI-T RA
IPA. C. n VAN DER DOE.jS|j LANGE HOUTSTRAAT g DEN HAAG LBREDA-MAASTRICHTi
catalogus
133
MAÏSON VAN HAL
Hofleverancier van H.M. de Koningin 103
Reigerstr. 14 BREDA Telefoon 442
Heerenkleeding Oameskleeding Indische Uitrustingen Uniformkleeding
Lid N.V. Vereenigde Nederl. Kteern^iakerüen. icuxe Yerhuur-ftuto'i
MO
zijne ideeën uiteen : ,,hoe de tani, inlandsche landbouwer, door 't verleenen van een doelmatig en opvoedend crediet uit den staat van verval en armoede zou kunnen worden opgeheven en zich zou kunnen onttrekken aan den doodeïijken greep van den woekeraar-" (Zie Besseling blz. 6 en 7.) Dit nu was de zaadkorrel, waarop ik toen doelde, als door dezen bekwamen gaardenier te kiemen gelegd. ,.Beminnelijk optimisme!" zegt B. over de denkbeelden van hem, ,,die vol bewondering voor de nuttige uitwerking der door hem bestudeerde RaiffeisenscheT en Schulze-Delitsche Volsbanken, op het sociale en economische leven van den boerenstalT-d, vooral in Duitschland' en Italië, meende, dat, mits slechts den tani practisch het nut van saro.enwerking in- de dessa werd getoond, deze, geholpen door den krachtigen steun en leiding van de Europeescho en inlandsche bestuursambtenaren, binnen niet al te langen tijd in staat zou zijn, om credietinstellingen zelf te beheeren en economisch te benutten voor zijn bedrijf." Wat echter desalniettemin in het 20-jarig tijdsverloop bereikt is, moge nog ver van de Wolff's ideaal af staan, het is toch belangwekkend genoeg, om kort aan te geven hoe de stand van zaken is in onze dagen. De ondervolgende gegevens zijn echter ontleend aan het Verslag van het Volkscredietwezen tot Juli 1919. Het ambtelijke personeel in het belang van het V.C.W. was op eind Juli '19: 303, w.v. 280 inlandsche functionarissen. De 83 Afdeelings- of Volksbanken hadden op eind '18 bijna 24 millioen gulden aan uitstaande leeningen, verdeeld over ruim 480.000 schuldbewijzen. Het grootste deel der bedrijfsmiddelen bestond tot ruim 17 millioen uit deposito's. Met het sparen gaat het nog slecht; de spaargelden der inboorlingen zijn bij elkaar slechts een halve ton, die der Europeanen echter meer dan 8 ton. Ongeveer de helft werd geleend voor landbouw en veeteelt; 8 ton voor handelsdoeleinden, de rest was vooral voor ambacht en nijverheid, visscherij, aankoop en herstellingen aan huizen, delging van schulden. Het totaal der in 1918 debiteuren geworden personen bedroeg bijna 570.000. De rente bedroeg voor het grootste aantal banken meer dan 12 pCt., meestal 15 pCt. Dat klinkt in Europeesche ooren wel hoog, maar in een betrekkelijk kapitaal-arm land als Indië is de onderlinge leenrente in doorsnee veel hooger; 30 tot 50 pCt. zijn geen zeldzaamheid. Wat den achterstand betreft, diis hetgeen na den vervaltijd nog riet was terugbetaald, dit was ruim 10 pCt. op eind 1918, terwijl aan dubieuse en wanbetalende debiteuren moest worden afgeschreven bijna 3i ton of 14 pCt., zoodat men op grond hiervan kan zeggen, dat het volksfatsoen, blijkens de stiptheid in afbetaling, van den Indonesiër hoog staat, vooral als men bedenkt, dat achtei stand en afschrijving voor een groot deel het gevolg zijn van het onoordeelkundig toestaan en uitgeven van leeningen. Een tweede soort credietinstellingen, die in vele opzichten, en sterk, afwijken van de evengenoemde, zijn de dorpsbankjes. Hun aantal bedroeg op eind 1918 ruim 2800 ; zij leenden in 1918 aan ruim 650.000 personen ongeveer 7V- millioen uit; tegen 1917 is het bedrijf wat teruggegaan: het bedroeg toen ruim 685.000 personen en ruim 8.7 millioen. Toch moet deze achteruitgang in velo opzichten als een geluk worden aangemerkt, want er kon worden en er is inderdaad meer gewerkt aan hechtermaking, aan reorganisatie en aan ontwikkeling van het coöperatief karakter daarvan. Op dien achteruitgang zijn, o.m. ook economische moeilijkheden, wellicht ook de griep, van invloed geweest. Door' de uitbarsting van 'den Keloed moesten de uitstaande leeningen-van 12 dessabankjes, tot een bedrag van /' 4600, worden afgeschreven en een groot gedeelte daarvan komt ten laste van de Blitarsche Afdeelingsbank. Deze dorpsbankjes worden met een beginkapitaal, dat in den regel niet meer bedraagt dan / 200, zeer zelden stijgt boven de / 1000 en dat tegen matige rente geleerid wordt van de afdeelingsbank van het ressort, opgericht. De beheerders ervan zijn het dorpshoofd, bijgestaan doar eenige medebestuurders, meestal landbouwers, in den regel analphabeten; 4 a ö zulke banken vormen een kring, die den boekhouder-schrijver^ bezoldigen. De rente is 1 a 3 pCt. 's maand.s. en dus zeer aanzienlijk geringer dan die door andere geldschieters voor dit soort van crediet bedongen. , De derde soort zijn de dorpsgraancredietschuren of dessaloemboengs, wier doel is, om onder billijke voorwaarden aan de gemeentenaren op hun t'erzoek voorschotten te leenen in padi (halmrijst) als zaaizaad, loon voor het landbouwbedrijf, voor levensonderhoud inden schralen tijd of voor andere nuttige doeleinden. De rente bedraagt 25 a 40 pCt. voor het meerendeel dier loemboengs ; het restant berekent nog 50 pCt. Het zuiver vermogen der 10385 op eind September 1918 op Java aanwezige dessaloemboengs bedroeg, in geld 5| mil
N.V. Autogarage „CITO''
Schenkweg 7 = 's-GRAVENHAGE, = Tel. H. 6290
lioen, in padi 2J millioen Pikols, dus bij elkaar in geld 14 millioen (de Pikol a / 3). De schuren vertegenwoordigen eene waarde van ruim li millioen, terwijl het aantal leeners bedroeg 1.422.936. De boekhouding is over geheel Java nagenoeg uniform geregeld; alle loem.boengs staan in geldelijke relaties met de afdeelingsbanken. Hun aantal is tegenover 1917 met 478 gedaald en men verwacht nog in de eerste jaren verdere vrij snelle daling; maar zeker is, dat in vele dessa's de loemboeng zoo is ingeweven in de dorpshuishouding, dat daar de conservatieve inlandsche gemeentenaren er niet licht toe zullen overgaan haar op te heffen. Een zeer belangrijke schakel in dezen keten van 13.000 credietinstellingen, of juister sluitsteen en middelpunt daarvan, vormt de Centrale Kas, die in begin 1913, naar het voorbeeld der Pruisenkas, in werking" trad met een maximaal werkkapitaal van 5 millioen, waarvan echter feitelijk als grondkapitaal op eind 1918 werkzaam was / 2.875.250. Waar de uitzettingen der Volksbanken aan groot risico onderhevig zijn, is het bestaan van eene Centrale Bank, die steun verleent in moeilijke tijden, voor haar, niet alleen om deze, maar ook nog om andere redenen, van onschatbare waarde. Op grond van wat heden is bereikt en tot stand gebracht, kan men, nu men sinds eenige jaren ginds staat in het teeken van krachtiger Geldwirtschaft, en die inde toekomst nog meer zal aansterken, voor het Volkscjedietwezen geen andere dan gunstige prognose daarover uitspreken. Het is eene zeer goede gedachte geweest hierover voor breeder kring te spreken en Besseling heeft zich op voortreffelijke wijze door eene heldere en zaakrijke uiteenzetting van deze taak gekvreten. E. SCHMüLLING.
Persoverzicht uit de Indische Biaden en Tijdschriften.
UIT DE EUROPEESCHE PÈKS.
Het Overzee-Instituut. Onze eminente mannen in de liandelswei'eld wezen er reeds jaren geleden op, dat een Koloiiiaal Instituut, alleen voor de Koloniën, de Nederlandsche zoowel als de Ned.-Iiidisclie belangen slechts onvolledig kan 'dienen. In ,,het Overzee-Instituut", uitgave van -J. Noorduyn eu Zn., Gorinchem, stelden zij daarom voor het Koloniaal Instituut uit te breiden tot eeti (Jverzee-Instituut, waarin men vindt de" producten en handelsgegevens van de geheele wereld belialve Europa, en waarbij de Ned.-Indische gewesten de kern zouden vormen. Sehr. van dit artikel in het ,,N. v. d. D.'", de he3r J. F. Lankamp, vervolgt: ,,Met de hier bedoelde uitbreiding zou iets grootsch, iets specifiek-Nederlandsch tot stand worden gebracht, een gebouw of paleis, dat met zijn ruime zalen en rijkdom aan producten en gegevens van alle vreemde overzee- en in het bijzonder-van de eigen Koloniën, de bewondering afdwingt van landgenoot en vreemdeling, waar men eiken dag inlichtingen kan inwinnen omtrent hetgeen er op de wereldmarkt voorvalt. Tendentieuze berichten, door minder scrupuleuze personen in de wereld gezonden om kapitaal te lokken, kunnen hier gecontroleerd worden, terwijl de stichting de sympathie voor Nederland in de overzeesche gewesten zou ver;«terkén, door alle verre landen met Nederland van volk tot volk in nauwere aanraking' te brengen en in het bijzonder in Nederland de economisohö beteekenis der eigen overzeesche gewesten zoowel als hunne ontwikkeling, in het licht te stellen." In 1910 hebben deze vooraanstaande mannen er reeds op gewezen, dat in de naaste toekomst de grooto beteekenis der ontwikkeling van N.-I. zoude liggen in een verschuiving der directe handelsbetrekkingen. Sedert is door de tijdsomstandiglieden over de geheele wereld het besef levendig geworden, dat alle overzeesche gewesten als economisch zelfstandig en als volkomen gelijkwaardig moeten worden beschouwd. De vergelijking der. cijfers over 1888 eu 1908 toonde reeds voldoende, dat een nieuw handelstijdperk, voor Insulinde was ingetreden en het directe verkeer met Amerika, Australië en Aziësyjoedig den handelsomzet met Europa zoude overvleugelen. Door den oorlog is dit proces verhaast en
TUINARCHITECTUUR &
N.V. Clingendaalsche Kweekerij üO oa Den Haag %
96 9A 9Ó 69 ^9 CLINGENDAAL Eigen Kweekerij ^^5C>^^^^50^5C)C^C^CfeC^C^C^^^ J
» ffbi'uiiri H)20. >'». 6. Het Koloniaal weekblad.
's-Gravenh. Muziekschool „DE TOONKUNST" Prins Wlauritsplein 21 Tel, S. 477
Spreekuren dagelijks van 10—1 en 2—6 uur. Directeur: JAMES ZWART.
Beha ve volledig onderricht aan Dilettanten en Eerstbeginnenden, ook gelegenheid tot Vakstudie. DAGELIJKS KUNNEN AANMELDINGEN GESCHIEDEN. Klavier Or<^el Solozang, Viool, Alt, Cello, Compositie, Dirigeerkunst: 1 uur per week ƒ80 — ; 2 uren per per week ƒ 150— per jaar. Samenspel / 40.— ; Harmonie en Contrapunt ƒ50.— ; Muziekgeschiedenis ƒ25.—; Voordrachtskunst en Declamatie ƒ 50.— ; Meth. Spreken ƒ 50.— ; Fransch, Duitsch en Italiaansch ƒ50.— p.j. Orkestklasse 1 maal p. w. 2 uren, voor leerlingen der school f 10.— ; leerlingen buiten de school ƒ15.—p.j. Het onderricht wordt uitsluitend door eerste, gediplomeerde krachten onderwezen; de leerlingen worden individueel behandeld; het geheel staat onder voortdurend toezicht van den Directeur, die alle verantwoordelijkheid voor de te eeven lessen draagt, waardoor steeds de beste resultaten worden bereikt. 222 5 VRAAGT PROSPECTUS!!!
iedereen in Nederland heeft in zaken inet N.-I. reselling te houden met de Koozeer g-ewijjïig'de handelspositie onzer rijke Koloniëir. Schrijver acht het van groot nationaal helang in Indië de aandacht te vestigen op de' werkzaamheid der vaderlandsche Nederlanders, die, trots de bezwaren en tegenwerking van belangengroepen, onverliioeid blijven aansturen op het groote doel, en het als een dringende eisch beschouwen, dat het Nederlandsche volk, de groote massa, met de Nederlandsohe koloniën gaat medeleven, en het daarom in de gelegenheid willen stellen de Eoloiiiën te'bezien m
■M. werkelijke licht waarin zij zich vertoonen, d.w.z. ill hun verband met andere overzeesche markten en gewesten, en ]iiei"voor de algemeene belangstelling op te wekken. De toekomst van Indië is zoo geweldig, dat op deze gewesten voor zaken-doeleinden steeds meer in vreemde landen de aandacht zal worden gevestig-d. Daarom is het een levensbelang, dat Moederland en Koloniën niet van elkander vervreemden. Waarom staan Nederland en Ned.-Indië niet dichter bij elkaar en kan no^ altijd ieder alarmeerend bericht, nu hier, dan gmds, ontstemming te weeg brengen P vraagt schr. en antwoordt: omdat de groove massa in Nederland ongetwijfeld niet genoeg van Indië afweet. ,,Het weet iets van N.-I. met betrekking tot het verleden, maar het mist totaal het inzicht in de positie van N.-I. in het heden. Het weet ^'eel te weinig van de beteekeuis die N.-I. in het W'eieldverkeer toekomt. Ditzelfde gebrek aan inzicht '^'leekt zich bij iedere gelegenheid, waar Nederlanders uit de ovèrzeesche gewesten na.jaren terugkeelen. in het vaderland en zich teleurgesteld terugtrekken. In hen verliest Nederland, afgescheiden van him fortuin, de aangewezen krachten om van volk tot volk de toenadering in de hand te werken, die VooT de blijvende samenwerking van Nederland en ^.-I. thans'meer dan ooit een levensvraag moet worden geacht." ,,Wij leven in een tijd," vervolgt schr., ,,waarin iu het bijzonder voor alle dringende econonaisohe hervormingen hare vreedzame afdoening binnen <'nge tijdgrenzen is afgemeten. Op ecoaiomisch zoo"Wel als op politiek gebied leiden misverstanden tot gisting en tegenover deze gisting staat de kennis der
■feiten, die te laat worden geopenbaard, maohteloos. Daarom is het een dringende eisch dat met de toenadering van Nederland tot N.-I. door een voorstelling der feiten in bedoelden zin, in Nederland een aanvang wordt gemaakt." Dit alles overwegende, betuigt, schr. zijn instemiiiing met de oprichting van het Overzee-Instituut, dat beo'Ogt die feiten naar voren te brengen en allereerst in de hoofdplaats des lands het groote publiek de beteekenis van N.-I. en zijne positie m het weïeldverkeer zoo levendig mogelijk voor oogen te stellen. Het wil aan den grooten weg, in voor een ieder toegankelijke lokalen, kosteloos beschikbaar stellen alle gegevens, statistieken, bescheiden en handelsaionsters, welke de groote en snelle ontwikkeling van alle ovèrzeesche gewesten in beeld brengen en onder de ovèrzeesche gewesten aan de Nederlandsche over?eesche gewesten de eereplaats toekennen, die hun "1 de hoofdstad van Nederland van nature toekomt, ^chr. besluit: Er valt hier iets schoons tot stand te brengen, iets dat noodig is en werkelijk ten goede komt aan de moderne economische voorlichting ^ an '{«n, meest breeden kring der burgerij. Laten wij •laaraan onze sympathie schenken. Wat van N.-I. Noodig is, is dé duidelijke verklaring dat men het l^lan toejuicht!" Duitsche goederen. Het is opmerkelijk zooveel Duitsf;he goederen met ^'« laatst aangekonien schepen in Indië vanuit Hol^a-iid werden aangebracht; zelfs met een Engelsch r?nip was dit het geval, aldus de ,,N. Soer. Crt." }.<*rnamelijk zijn het ijzerwaren, speelgoed en j^erstversiei-selen. Voor de firma Schlieper was de •^Itt van de Samnrinda bestemd. De pisoblatti van >? . iladoereezen worden met groote partijen uit ^litschland ingevoerd; de Amerikaansche en Ja'^'^ische messen blijven daarentegen onverkocht. De
Il LEIDEN - HOLLAND 126 ||
Rlik'frrnPtifpn • ^'>°'^ ^"'^^^ ^^^^^^ kwaliteit) ■ "llKgrOenien. Groen „ (tusschensoort) .■ HUISHOUDGROENTEN merk „Sleutels" jj I SPECIALITEIT IN GEZOUTEN GROENTEN "
Duitscdie industrie schikt zich gaarne naar de wenschen van de koópers; daarin zou het geheim schuilen, dat de Duitschers vol hoop zijn, dat zij de Indische markt wederom zullen kunnen heroveren. Een daling van prijzen, als gevolg van het instroonien van Duitsche goederen, is reeds ontstaan. Hoe meer concurrentie hoe beter, wanneer de thans onmogelijk hooge prijzen slechts dalen! De siofplaag. Een zeer lezenswaardig artikel schrijft de bekende heer H. F. Tillema in de ,,Loo." over: ,,een en ander over de beteekenis van weg en straat voor de volksgezondheid in Indië." Wij ontleenen er het volgende aan: ,,Ik heb getracht na' te gaan of stof inderdaad directe hygiënische gevaren oplevert dan wel of het meer dient te worden beschouwd als een indirect gevaar. Technische en hygiënische werken loopen in dit opzicht niet parallel. De technici leggen grooten nadruk op den hinden', maar ze overschatten het gevaar ervan. Om dit te illustreeren volgt een opgave van uitspraken in de technische en hygiënische literatuur. O.a.: ,,Het is van algemeene bekendheid, dat de groote kindersterfte voor een groot deel is te wijten aan stof en dat het inadernen van stof — organisch en on-organisch — ernstige keel-, neus- en longaandoeningen ten gevolge heeft. Dat het de oorzaak is van keelpijn, neusaandoenmgen en tuberculose en dat het leidt' tot slechte toestanden op sanitair gebied. Het ver-mindert de waarde van eigendommen en oog-sten langs de groote wegen gelegen." ,,StraatstO'f vormt een zaak van leven en dood. Tal van zomei'woningen zijn onverkoopbaar geworden, omdat men er last had van stof." ,,A1 de verwoestingen door oorlog aang-ericht tienmaal vermenigvuldigd, verdwijnen in het niet, vergeleken bij de vernieling door stof aangericht. Het is de oorzaak van tuberoulose." ,,In een land, waar de ,,route moilerne" is aangelegd, is geen stof, de auto's kunnen er rijden zoo hard als ze willen, de eigen(lominen zullen er hun waarde hebben herkregen, cultures langs de wegen zullen er floreeren, les maladies niicrobiennes ont presque disparu, bewoners, dieren, planten zullen er een uitstekende gezondtieid genieten." ,,Van belang is de richting van de straat ten opzichte van ruimte en zon, de hoogte der huizen langs de straat,.de beplanting. In de meeste gevallen wordt de. longtering dooT de lucht verspreid, dank zij de fijne stofdeeltjes waaraan de bacteriën vastkleven. Typhus wordt door de lucht verspreid. Pneumonie ook." ,,Vermindering van het stof op straat beteekent-ook minder stof in huis." ,,Straten moeten zoo geruischloos mogelijk zijn met het oog op de rust in de stad, wat een hygiënisch belang is." ,,Direct gevaarlijk is het door zieke menschen of dieren geïnfecteerde stof." ,,Bij de hygiëne dient men niet alleen te letten op de woning, maar ook op de plaats waar ze staat, de woonplaats, in ruimeren zm, de straten en de wegen. De aard van den ondergrond, de wijze van aanleg der straten, de aard van het plaveisel', de wijze, waarop dit wordt onderhouden en gereinigd, zijn van groote beteekenis voor de gegezondheid en de bewoners." In verband met hetgeen de Sidin, de Bataviaasche tuin jongen |>p zijn kerfstok heeft, vermeld ik nog even een uitspraak over huisafval. ,,Er is veel over de gevaarlijkheid van huisafval geschreven en gesproken, maar goed geconstateerde gevallen van de aanwezigheid van pathogene organismen in, en de verspreiding door dien afval zijn uiterst zeldzaam." Nu dient de afvalbak of ^mmer in huis om er alle mogelijke ongerechtigheden, in te doen, zooals oude verban'dwatten, inhoud van spuwbakjes enz., zoodat het wel degelijk mogelijk is, dat pathogene organismen er in geraken. Die organismen kunnen er maandenlang (in Europa) in blijven leven. ,,Men moet het gevaar in dit opzicht niet te hoog aanslaan." Muggen, vliegen, muizen, ratten, in een woord, allerlei ongedierte vermeerdert er "zich in en kan indilect tot verspreiding van infectieziekten medewerken. ,,Is dit gevaar voor verspreiding nog nooit geconslateerd, dit neemt niet weg, dat elk pogen door het aesthetische gevoel ingegeven, den afval te verwijr. e, OB BRUYN 911 i (Poiii«»W€fö aaa*iJH van (i^oiii«»fttile> en t^ijnc *^Vleci>cMvi<xzcn
LEVERT UITSLUITEND EERSTE KWALITEIT ARTIKELEN TEGEN BILLIJKE PRIJZEN. Bestellingen worden dagelijks opgenomen en franco thuisbezorgd. 223 Vraagt Prijscourant. Neemt Proef. TELEF. 3361 - DANCKERTSTRAAT 43.
i l THE PH. VAN OMMEREN i ï CORPORATION OF NEW=Y0RK ] New York, San Francisco (Cal.)) :
: 42 Broadway. 64 PInestreet.
belast zicli met: Expeditie :: Assurantie Opslag van goederen, enz. enz.
Nadere inlichtingen worden gaarne verstrekt door • 150 :
l PH8. VAN OMMEREN, Rotterdam. \
■ iAAAAÜAAAiüüiH A>AAA**m**i.A********* k.>'J:AAAAAAAAAAAAAAAAAAAA±AALk ui al N.V. Brood- en Besdiuitlabriek „DE OUDE VETTE HEN" DEN HAAG bij liet Stadhuis
j7ile soorten ^rood, geschuif, ^ankef, enz.
lunchroom - Tea-Concert fel 219 s
Naaaulooze Vennootschap Luxe-Auto Verhuuronderneming
voorheen P. J. JANSEN.
Eenig adres: Koninginnegracht 1'^. (over Hoofd-Ingang Dierentuin) te 's-Gravenhage. g
£e^ Men lette op de Tel.-Nos. H 851 en H 852
Auto's voor Trouwgelegenheden en Maand-Auto's Dag en Nacht geopend
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP % DE ERVEN H. VAN DIJK Hofleveranciers van wijlen Z.M. den Koning Nieuwe Gracht 6 - Tel. 3416 UTRECHT
Severanciers van ^urger-, jYtilitaireen Jyfarine Ji leed ing m Indische Uitrustingen
Reixiger door het geheele land te ontbieden.
Mverteeren doet verkoopen
Het KoloaiMl WeekUad. 5 Februari 1920, N°. «•
aaMiiWaiSMB^iaifM
_ Zuid'Hollandsche Brood en Beschuitfabriek
WALDORPSTRAAT 16—22
's-GRAVENHAGE TELEF. 1163 a
^eveelf zich bij Uwe
■ Seden aan.
i Behalve GOED BROOD
wordt U een dividend
yanSP/o gewaarborgd.
124 siB^Bras
Oost Indische Krulflenhandel „HERBA' Halte Tjitjoeroek SS/WL Preanger (Java)
Behalve andere Indische medicinale Kruiden, ook verkrijgbaar PARKIA POEOER een eenvoudig doch uitstekend middel tegen SuikerziektePrijs ƒ 1.50 per Va bierfl. excl. verzendingskosten. Verzending onder rembours, minstens 2 flesschen als postpakket. Gebruiksaanwijzing op de flesch vermeld. 34
-. N J
dHIMil ■■MV N
L PS>>S1
INDISCHE UITRUSTIIieEN VOORDEEUG5T ADRE5: AU BON MARCH E A.DEVR1E3& ZONEN. AMSTERDAM i ROTTERDAM DEN HAAG t UTRECHT f BAARN UmpiDiii I'S!»!»)» "X» »■— ■^ JK
#
idverteereii doet verloopen.
Mode-Academie J. & G. DE QRAAFF, 's-Gravenhage - Anna Paulownastraat 18a.
E Voornaamste Vakschool in het Costuumvak.
Theoretische en practische, volledige opleiding van Dames tot Cosiumière, Ie Coupeuse, Directrice en Leerares in het Costuum-, Mantel- en Lingerievak. Aanmeldingen bij de Directrice G. DE GRAAFF.
13 a a a a o o a a o a o a a a DDDaDQaDDaaaDnaaaanoaaaDDnDaDaaDaDaaDacDDaQaDDaaDaDDDaaDDDDDonaDDDDDDaDaDDaDaa
deren eu op een g'esehikte manier te bewaren door dé]i liyg'iënist moet worden toegejuicht, want de hygiëne heeft tot doel: bevorderen' der reinheid." TJit het bovenstaande blijkt, dat technici, het gevaar voor de volksgezondheid van het stof der weg'en te hoog aanslaan. Stof is in de eerste plaats in hoog-e mate hinderlijl?:, zoodat bestrijding niet alle mogelijke middelen dient te worden aangemoedig-d. Pas in de tweede plaats is het gevaarlijk; in de tropen, waar het vuil slordig' wordt weg-geworpen, wellicht meer dan in Europa. Over weg'en en straten in de tropen heb ilv iu mijn literatuur zoo goed als niets kunnen vinden: Ik weet uit gesprekken met hygiënisten en medici, dat het gevaar van verspreiding van infectieziekten door
■ stot zeer gering wordt geacht, want de desinfecteei'ende en drogende kracht der tropische zon is zoo sterk, dat schadelijke organismen, gesteld dat ze op straat ot' op den weg' worden gedeponeerd, zeer spoedig zullen afsterven en uitdrogen, zoodat hun g'evaarlijkheid uiterst gering is. JW^l vermoedt nien op goede gronden, dat keel en oogaandoeningen. er door in de hand worden gewerkt, (jok het gevaar van het beg'ieten van de wegen in et "het vuile water uit de goten en leidingen wordt heel g'ering geacht,
, al is het natuurlijk uit een ojivoedkundig oogpunt raadzaam het begieten met zu.iver water te doen. Indirecte gevaren zijn er wel; ik wees reeds op het belang van de wijze van aanleg bij den stedenbouw. Op de beteekenis voor de volkshuisvesting van verkeers- en woonstraten, oj) die van de breedte, op die der i'ichting'. met het oog op de toetreding van licht en lucht, en vóór alles op die van de kosten, wordt in werken handelend over het woon- en het woningvraagstuk zoo nadrukkelijk gewezen, dat het niet noüdig is er hier nog verder de aandacht op te vestigen. Waar hierop echter in geen der technische werken, die ik over het wegenvraagstuk raadpleegde, de aandacht wordt gevestigd, meende ik goed te doen op de buitengewoon belangrijke beteekenis die de weg in dit opzicht voor de volksgezondheid heeft, te wijzen. Misschien is dit wel de hoofdzaak! Dat de weg door verkeerde afwatering' of verkeerd onderhoud aanleiding' lean geven tot de verspreiding van malaria-muskieten, dat men door de natuurlijke afwatering te verhinderen, heele landi^reken ongezond kan maken, dat een goede weg waarover vlug verkeer mogelijk is, voor medische hulp aan de bevolkiijg, van zeer groote beteekenis is, ook hierop zij slechts in het voorbijgaan de aandacht gevestigd. Ook voor de economische ontwikkeling van een land zijn de wegen van primaire beteekenis en hierdoor weer voor de hygiënische; want het geld, noodig voor de vele- verbeteringen der volksgezondheid, moet worden verkregen door vermeerdering van den welstand der bevolking\ die nauw verband houdt met de ontwikkeling der verkeersmiddelen, terwijl de volksgezondheid de volkskracht en de energie ten zeerste beinvloedt en deze weer noodig is voor verbetering van economische toestanden. De beteekenis der wegen- en straten voor de volksgezondheid is, zooals uit het bovenstaande blijken moge, geweldig —r al hecht men er meestal de engere beteekenis aan, dat de betrekking tusschen volksgezondheid en weg onderhouden wordt .door het stof en de hinderlijke geluiden van de straat. Stof is van groote beteekenis voor wandelaars, voetgangers, voor de hxiizen, langs de wegen voor den plantengroei, zoodat de indü:0ete beteekenis van het stof —■ om alleen dien factor van het vraagstuk te noemen, zeer groot is. De stof bestrijding als element van den invloed van weg en straat op de volksgezondheid, is dus ons aller aandacht waard.
UIT DE INDISCHE PERS.
,,l{aiupoki)artij in Hekasi" (Residentie Batavia). In 'den nacht van 18 op 19 October 1919, tussehen II en 12 uur, zijn een 25- tot 30-tal als politieagenten verkleede gewapende kamponglieden het huis binnengedrongen van één der landheeren te liekasi.
, Toen deze hen hoorde aankomen, vluchtte hij naar
Inrichting voor Complete Meubileering ^^
N.V. „L P. SMULDERS' MEUBELFABRIEK" Tolbrugstraat 11 - BREDA - Tel. Interc. 235.
^ehangerij) S^offeerderiJ .'.. jYiafrassen
den zolder, doch nam 4 gewereii mede voor zijne verdediging. Van daar vuurde hij op de roovers, met het gevolg" dat één hunner doodelijk werd getioffen en één gewond. Drie roovers bereikten daarna den zolder, waai- een hevige worsteling plaats vond. Het zinken plafond stortte naar beneden en de vechtenden vielen op den grond. De landheer werd gebonden aan handen en voeten en met neerschietei' bedreigd als hij den sleutel van de brandkast niei gaf, waarop de dieven de brandkast openden, ongeveer /, lOO'Ö daaruit namen en toen het hazenpad kozen. De gedoode roover bleek te zijn iemand uit de kanipong Tjikerang. De autoriteiten verschenen weldra op het landgoed, doch omtrent den uitslag van het onderzoel< is nog niets bekend. (Perniagaan 21 October 1919). Aftreden vani den Inlandsehen Redacteur nit de Redactie van de ,,Sinar Sumatra". Volgens ontvangen belichten is de heer Mohamad JSToer galar EadjaMarah uit de redactie van de ,,Sinar Sumatra" getreden. De redeir daarvan zoude zijn, dat er geen overeenstemming van inzichten bestond tussehen hem en d.en hoofdredacteur den heer Lim-Koen-Hian, een peisoonlijkheid, die, zooals de ,,Soenting" van 14 November 1919 zegt, van meening is dat hij den Inlander maar kan laten werken als een koeli. Dit geschil kwam niet onverwacht. Het bestond reeds lang en sproot hoofdzakelijk voort uit het feit, dat de in de ,,Sinar Sumatra" gebruikte taal niet die van het land van Sumatra was, doch het Bataviaasch-Maleisch. Het einde van den laatsten Woensdag van de maand Safar. ïer hoofdplaats Padang (Westkust van Sumatra) bestaat het gebruik dat, zoowel mannen als-: vrouwen, groot en klein, op den laatsten Woensdag; van de maand Safar, van elk jaar, uit hun huis gaanmet het doel de slechte geesten daaruit te verdrijven en op eene door hen uitgezochte geschikte plaats een bad te nemen, in de hoop dat gezondheid en reinheid van hart hun deel zal zijn. In het jaar 1919 viel die Woensdag op 19 November. Alle onderwijzers en de leerlingen van de Inlandsche scholen hadden afgesproken op dien dag te zullen gaan naar Batoe Sikabau, welke jilaats gelegen is tussehen Soengei Beramas en Boengoes. (,,Scenting" 14 Nov. 1919).
' Handel in vrouwen. D'e iiolitie heeft de hand gelegd op een Chinees, oud 59 jaar, genaamd Tan-Ié'Boe, alias Y-Tan, die beschuldigcl wordt van handel in vrouwen beneden den leeftijd. Deze persoon spreekt zeer goed Engelsch en Nederlandsch en woont* te Singapore, alwaar hij een bloeiend advocatenkantoor heeft. Te voren was hij op een advocatenkantoor in functie, doch- associeerde zich later met een Nederlandsch advocaat en richtte te Singapore een advocatenkantoor o-p. Toen deze laatste stierf bleef hij alleen werkzaam op dat kantoor, dat een groote clientèle heeft. Behalve dat hij de betrekking van advocaat uitoefent, is hij ook nog van bei'oep geneesheei' en verkoopt als zoodanig medicijnen. Toen hij door de politie te Soerabaja in den val liep, bezocht hij Java, voorgevende handelszaken te willen reg'elen en vrouwen te zoeken, die voor de betrekiving van doctores zouden worden opgeleid. Hij wei'd gearresteei'd in het Oost-J'ava-Hotel te Soerabaja en had in zijne omgeving reeds een 20-tal meisjes, die voor de zoogenaamde docterschool waren bestemd. Hij ontkende eenige slechte bedoelingen te hebben, doch de aanwijzingen tegen hem waren zóó bezwarend, dat hij werd gearresteerd. Twee der meisjes, die eiv zeer goed uitzagen, werden ter onderzoel? in het Stadsverband te Soerabaja opgenomen. Eenige gegevens met betrekking tot het ontstaan van de hoofdplaats Soerahaja. Aan de ,,Pewarta Soera
FRANSCH - DUITSCH - ENGELSCH
Layer- en Middelbaar Onderwüs verstrekt de 272 VEREENIGING VOOR CORR. ONDERWIJS Goedgekeurd bij Kon. Besl. van 25-10-1912, No. 35. Vraagt prosp. en proefn. Koninginneweg 177, A'DAM.
^
•i Februari 1920, N". 6. Het Koloniaal Weekblad.
Zeebaboe's en Jongens besctiiklbaar. 203
Te hevrapn in „PERSINBGAHAN"
Advies-Bureau en Tehuis WOOP Nederl.-Ind. Bedienden
V. Boetzelaerlaan 2 - Tel. Sch. 248
^a-ia" van 22 October 1919 werd ten deze het na^'^Igende ontleend: Omstreeks liet jaar 1450 werd liet strand van Soe?.*baja bezocht door een Palembanger of iemand van -^oord-Sumatra, die zich daar vestigde in het belang l^tt de verspreiding van het Mohamedaansche geWf. Deze persoon heette Raden Bachmad en was ge'ilwd met eene vrouw van vorstelijke geboorte met jiaine Tjempe en afkomstig uit Siam en al'stamme"iige van een Arabisch geestelijke. Kaden Rachmad was verwant aan den Vorst van ^ladjapahit, Angkawidjaja, die gehuwd was met de ^udsite zuster van Tjempe, Het was de moeder van deze, die Baden Rachmad •^aar Java zond en die daar door de vorstelijke fa'ï'ilies goed werd ontvangen. Zelfs was men zoodanig met hem ingenomen, dat 'Ken hem niet alleen uithuwelijkte aan één der Ja^aansche prinsessen, doch men bouwde ten zijnen Mioeve bovendien nog een paleis te Ngampel (in de nabijheid van Soerabaja), alwaar hij een 3000-tal ^aiailleleclen moest onderhouden. ^ Raden Rachmad noemde deze plaats Ngampel yhante, terwijl hij in de geschriften bekend is on•"^i" den naam van Soenan Ngampel. Hij stichtte er een godsdienstschool, die zooveel '^'«rm'aardheid kreeg, dat zij ook buiten Java bekend "»ras. .Het was hem echter niet beschoren veel van d^ ^'itkonisten van zijn werk te aanschouwen. Hij stierf te Soerabaja omstreeks het jaar 1453 en '^erd daar begraveoi. >5iju graf verschilde niet veel van dat der andere aldaar begraven vorstelijke personen. Het volk en ook de Javaansche grooten bewezen •^eii persoon van Raden Rachmad steeds den grootsten eerbied door regelmatig grafbezoek en ter plaatse gebeden op te zeggen, doch de begraafplaats "let zijne duizendtallen Mioslimsche gi-aven heeft plaats moeten maken voor eene militaire versterking tijdens den strijd met de Pörtugeezen, die aan de Vestiging van Ngampel Dhante den naam Soerabaja Saven.
UIT DE CHINEESCHE PERS.
Viering van den geboortedag van den Chlneeschen Wijze Kong-Hong-Tjoe en opening vaji het LieHak-Hauw-gcbouw (meisjesschool) te Buitemizorg. II (Slot).
Vervolgens deelde de heer Kwee-Tek-Hoei mede, ^at de resultaten van het gegeven onderwijs mochten "'^to-den gezien en jirees hij de leiding van de onderwijzeres, mejuffrouw Mangold, en haar tact om met *1* kinderen om te gaan. , Het is aan geen twijfel onderhevig, of de meisjes *^^Umen bij goede leiding het op intellectueel gebied ^^i- eene vrij groote hoogte brengen, doch dan moeten ïjö jongens en meisjes niet in dezelfde klas vereenigd "lijven om reden dat, als de meisjes zich met handwerken bezig houden, er voor de jongens niets te ^^oen is. '
. Dit gebrek moest veranderd worden, doch de oplos^''ig was niet zoo gemakkelijk te vinden, ten eerste ^'lïidat er geen geschikt gebouw te vinden was en ten *eede met het oog op de hooge kosten. , öoch ten slotte is het gelukt op.dit gebouw, dat nu geopend is, beslag te leggen voor de som van / 90O0 ^'^ er hypotheek op te nemen
nu
1 Het onderwijs behoeft dus niet meer te worden'on JJ'^rbroken en de meisjes kunnen op deze school ni r^'i^' IMandarijn-Chineesch en de Engelsche taal lee
-. .'^le.fuffrouw Wu-Chi is de onderwijzeres op de .^'-/looi en wordt weldra bijgestaan door eene tweede '•LChina afkomstige onderwijzeres. __ ^1 ^e kosten van deze school zijn vrij hoog. De on^**i'wijzeressen ontvangen / 250 per maand en de on'^'^^ijzeres in handwerken / 120 per maand. ƒ ^e maandelijksche uitgaven bedragen / 400 of *^000 's jaars, terwijl er slechts / 2000 beschikbaar
Wed. G. STRElTWOIwF Woordeinde 105, 's-GRAVENHAGE, Tel. H. 2413 •k
G^U,MMI SPONSEN SPONSEN ZAKKEN BADMUTSEN I
N.V. HOOGEWERFF, CHABOT & VISSER'S
Hoofdkantoor: ROTTERDA^/l, Jufferstraat 21c - Tel. IISS Filiaal: 'S-GRAVENHAGE M t a«^^^ Filiaal: ARNHEM Noordwal 4, Tel. 2461 121 Eusebiusb. singel la, Tel. 195
is,d.i. dus voor een maand ol vijf, zoodat spreker zich verplicht rekende de Chineezen te Buitenzorg op te'wekken tot het verleenen van geldelijken steun aan deze nieuwe inrichting en hen aan te sporen de meisjes naar deze school te zenden. Na deze toespraak kreeg Miss Wu-Chi het woord. Deze dame is blijkbaar een krachtig vrouwspersoon met energieke neigingen en gewoonten. Terugdenkende aan Groot-China was zij: begaan met 't Noodlot dat dit land en zijne bewoners treft, want dit land, verkeert altijd in gevaar door de jarenlange hinderlijke inmenging en beleedigmgen van de zijde der Vreemdelingen, Ditzelfde geldt tot op zekere hoogte voor de Chineezen op Java, doch daar heeft men nu tenminste een Chineeschen Consul-Generaal, die de belangen van de landgenooten kan behartigen. Toch konden nog onregelmatigheden plaats hebben, zooals onlangs is gebleken uit de zaak te Koedoes. Terwijl de Chineesche vrouwen in Indië van vele toestanden op de hoogte zijn, weten de vrouwen m Groot-China weinig of niets van hetgeen buiten hun land onigaat. Het gevaar voor Groot-China bestaat, volgens spreekster, hierin dat de bevolking van dit land eenmaal in den toestand van slavernij zal geraken, zooals nu reeds het geval is met Korea (Japan) en Engelsch Voor-Indië, want het is nu eenmaal een bekend feit, dat, als een land zijn eigen zaken niet kan regelen, er dan een ander komt die het wel kan. De mogelijkheid bestaat', dat men, over hetgeen hier gezegd 'wordt, verbaasd zal staan, in aanmerking genomen dat China een groot, uitgestrekt rijk en sterk bevolkt land is, doch de spreekster zeide, dat men het feit niet uit het, oog moest verlieSien dat van de 400 millioen zielen er 200 millioen vrouwen zijn die niet veel meer doen dan slapen en opstaan. De andere 200 millioen mannelijke onderdanen zijn de werkers, zoowel in als buitenshuis, want de Chineesche vrouw is niet in staat huiswerk te verrichten. Het zijn de mannen die dit doen en het is om die reden dat zij zieh niet met de publieke zaak kunnen bemoeien. De Chineesche vrouw mag zich in dit opzicht tot de Europeesche richten en haar tot voorbeeld nemen. Miss Wu-Chi verzocht het gehoor haar goed te begrijpen. Zij had geenszins de bedoeling ie zeggen dat er geeii bekwarne menschen in China zijn, doch zij wilde de aandacht vragen voor hetgeen leelijk is in de Chineesche maatschappij en dat de Chineesche vrouw weinig of geen onderwijs geniet. j En dit is van zeer groot belang te achten, want de \ vrouw is het voornaamste element in de moderne beweging. Zij is te vergelijken met de wortels van een plant of met het fundament van een huis. Zij staat zooveel naderbij tot het kind dan de man en als zij dit kind weet op te voeden en de huishouding behoorlijk kan waarnemen dan komen de mannen ook in betere conditie en kunnen deze zich aan de openbare zaak laten gelegen liggen. De vrouw motet zich niet werpen op het mannenwerk, doch haar eigen werk verrichteii en wanneer dit noodig is moet men elkander kunnen steunen. Spreekster is van meening, dat bij het onderwijs de meisjes en jongens gescheiden moeten zijn. Wat de Chineesche vrouwen in Indië betreft, ontmoet zij zoo dikwijls personen die op de Inlandsehe vrouwen gelijken en die ontkennen Chineesche vrouwen te zijn. Deze verkeeren in eene soort van onwetendheid die droevig stemt en die tot gevolg heeft dat ook de kinderen onwetend zijn, hetgeen de Chineesche onderwijzers en onderwijzeressen maar al te dikwijls ondervinden. Zij spreken 'niets als Maleisch en kennen de Chineesche taal niet. Gelukkig zijn er reeds tal van Chineesche meisjesscholen op Java, waar men niet alleen de talen leert doch ook andere wetenschappen en handwerken, die nuttig kunnen zijn in geval men een levensbestaan moet zoeken, zoodat het zich laat aanzien dat een be
Techn. Installatiebureau „ZWART" 's-Gravenhaée Hopfdkantoor: VAN BOETZELAERLAAN No. 310 TELEFOON SCH. 1499 218 Filiaal: REINKENSTRAAT No. 22 b/d L. v. Meerdervoort,
Verwarming ■ ELECTRICITEIT - Sanitair
Toonzaal van Electr. Verlichtings» en Verwarmingsapparaten
coiDDDDaDaaDDDmaDDgDppm DODDDDDDDDCOanDDDDDDDDDaD Toko Samoea Ada
JOH. H. MOHRMANN 80
DO DO DO DO DD un Hobliemastraat h. P. C. Hooftstr. 30 DO poD Amsterdam, Interc. Tel. Z 24. „„ DDCO DO DDDODDODOOODOOOOOOOODODI
DO DO DD DD DD DD DD DO ODD
^Ontvangen: -- Roode Vischjes Qec. Tamarinde iii flesch Gec. Nootmuscaat Qec. Annanas Assemkoekjes in flesch
DO EDO DD DD DD DO DO DO DO DO DO DO DO IND. KOEKJES.
DO Assemkoekjes. . . DD Teng teng Katjang . 55 §§ Teng teng Wiedjen. 55 gg Beco Beco 55 §§ Eerste zendiny Hoornen Rijstlepels
DD DD DD DD DD DD DD DD DD DD DO °P DD DO DD Per ons DD TT X DD 75 Ct. DD DD DO DD DD DD " DD DD DO DO
?>
)9
DO ' ' ■ DO DDDOODDOOODDODDOODDOOOODa DDODDOODODOODODDODOODOOD O
N. V. MEUBELFABRIEK VH LE COINTRE 6 CO.
1(A j^meublemenien ^eflmmeririgen (gordijnen Japijten
Modelhuis: Onde Molstraat 32 'S-GRAVEIVHAGE
IGEBRS. VLES = LEIDEN Kleermakerij BREESTRAAT 177 TELEFOON NoJ 393 Sieeds de nieuwste €ngelscl^e Stoffen in groote keuze voorradig. I S^ Uitrustingen voor Indië A
191
Melkinrichting
Den Haag, Lange Beestenmarkt 9 • Tel. Haag 3683
1146 »» »»
Scheveningen, Neptunusstraat 66a '■ Tel, Schev. 1853 Stoom-Zuivelfabriek
Het Koloniaal Weekblad. 6 Februari 1920, N". «•
TOKO BOGOR Suezkade IZZb - Den Haag - Tel. 3472
Jiieuwe pending:
Prachtige Mie Soeon ger. Klapper Ketjap Benting no. 1 Ketjap Benting no. 2 Goela Djawa Assem Koekjes TengtengKatjang.enz.
Laos, Djae Sereli enz. enz. Daon Djeroek enz. Ikan Merah Prachtige Troehoeks Ikan Gaboes Ikan Sepat enz. enz. Klapperolie
Hotel VAN DEN ABEELEN SCHEVENIIVGEIM Het geheele jaar geopend.
Centrale Verwarming - Lift en Baden - Matige prijzen
175 Aanbevelend, P. ENGELS.
„DE BIJENKORF"
:: Lunch- en Tearoom :: Koude- en WaVme Schotels ^
WAGENSTRAAT 45 DEN HAAG
Het meest etan te bevelen INDISCH RESTAURANT LAAN VAN MEERDERVOORT 68, DEN HAAG
D a g 81 ü k s g e o p e n d van 12 tot 9 uur. Wisluitend Jndische Tafel. Directeur: J. VAN GEEMERT. 163
iBHaaaaa ■■■■■■■■■■■■>■■■■■•■ ■■■""""""'"""""""""""'"""'"S iViaison vara l/V ijk j Obrechtstraat 57 - 'sGravenhage - Telefoon H2665 S
UITZENDING VAN DINERS vanaf f 0.90
Speciaal inÉericht tot het leveren aan huis van Dejeuners, Diners en Soupers.
135 ■ KOUDE EN WARME SCHOTELS. J, H. M, KOETS |
Het sedert 1911 gevestigde
Indiscli Restaurant „Waroong Djawa" Kortenaerkade 10, Den Haag, Tel. 4882 heeft geen filialen. "Vi UITZENDING VAN DINERS. i,;
Hotel Café-Restaurant HEI ROOMHUIS „BOSCHHEK" Haagsche Bosch Oen Haag Eigenaar-Exploitant: H. L. P. ALSEM.
Uitstekende JKeuken | gelegenl^eid tof hei geven van Diners en padijen Oprijlaan met Garage. Kegelbanen in aanbouw. J
Tennisbanen.
American Hotel - Amsterdam Hotel en Café-Restaurant Ie Rang. 131
Schoonste Ligging - Moderne Inrichting Electrische Verlichting - Centrale Verwarming Electrische Personenlift Omnibus aan 't Station - Matige Prijzen
A. W. VOLMER, Directeur. Tel. Interc. 4737. Code Sth Edition A. B. C.
langrijke vooruitgang op intellectueel gebied te verwachten ie '^). ' De laatste spreker was de heer Ang-Yan-Goan. Deze gaf met kuip van cijfers eeu overzickt van. den vooruitgang van het onderwijs'J in Groot-China. Aangezien te dezen aanzien in het Kol. Weekblad van 11 Deoember 1919 No. 50 reeds tal van statistische gegevens ten beste werden gegeven, kan hier met een loutere mededeeling van het feit worden volstaan en naar dat nummer worden verwezen. Ten slotte zij nog vermeld, dat in de galerij van het nieuwe schoolgebouw twee tafels waren geplaatst waarop het borduurwerk,, kantwerk en naaiwerk van de vrouwelijke leerlingen van de Buitenzorgsche school waren ten toon, gesteld. Dit fraaie handwerk werd door de aanwezigen gekocht en bracht»+ / 200 op. Moge de Lie-Hak-ïïauw-school te Buitenzorg groeien en bloeien in het belang van een spoedigen vooruitgang!
1) De verslaggever, van het feest schrijft in de Perniagaan van 21 October 1919, dat hij hoopt dat van dien voortnitgang over 10 of 20 jaren zal blijken, want an-, ders heeft Miss Wu-Chi nog kans • dat zij voor een grootspreekster zal worden gehouden.
LITERATUUR-OVERZICHT.
In het jongste nummer van ,,Bergopwaarts" bepleit de hr. I. C. van Hoeve de wenschelijkheid der aanstelling van Inlandsche zendelingen. ,,Wat de opleiding der Evangeliedienaars in onze koloniën betreft," aldus de schrijver, ,,zoo heeft men als regel aangenomen, dat de Europeanen de zendelingen van Indië moeten wezen. Wie zal de eerste zendeling uit de Inlandsche bevolking wezen met dezelfde bevoegdheden als de Europeesche 1 Welke zendingsvereeniging durft op de zendingsschool een Inlander aan te nemen, niet alleen voor de opleiding van hulpprediker der Indische kerk, zooals reeds met een tweetal is geschied, maar voor de vorming van een zendeling onder de Javanen en Maleiers? Men zou voor zulk een daad een monument behooren op te richten. Wanneer zal de gedachte ingang vinden, dat niet alleen de Europeaan, maar ook de Christen Inlander voldoende vermogens bezit om de studie met goeden uitslag te voltooien en om later zelfstandig; aan 't hoofd te staan van een zendingsressort? Een zendeling uit het volk en voor het volk. Wie gevoelt niet de bekoring, hierin gelegen, en de kracht die van zulk een man kan uitgaan. Nog steeds staan wij in Holland "op 't zelfde standpunt als voorheen: zendelingen uitzenden, helpers in Indië aanstellen, terwijl de bevolking in het Oosten ontwaakt en zich inspant om tot zelfstandigheid te geraken, welke beweging ook tot de Christengemeente is doorgedrongen. Zal de zending met haar taak gereed staan, als eenmaal de dag zal aangebroken zijn, waarop Indië de hulp van 't Moederland met meer noodig zal hebben ? Eeeds thans worden Inlanders benoemd tot verantwoordelijke betrekkingen. Zij zijn gezet in de Inlandsche rechtbanken, zij worden gekozen in verschillende raden, zelfs in den volksraad. Inlanders zijn belast met het bestuur over groote landschappen en aangesteld als regenten, controleurs, inspecteurs, medici en ingenieurs. . ' , -,■ De zending acht hen niet geschikt zelfstandig op te treden." Nederlandsch-Indië Oud en Nieuw. De Januari-afl. bevat een opstel van R. M. Noto Soeroto: ,,Wavangbeeldkunst als grondslag eener Javaansche schirderschool." Deze studie, verlucht door afbeeldingen en het portret van den Javaanschen schilder Eaden Saleh (1814—1880) werpt in de eerste plaats een helder licht op de beteekenis der wayangfiguren, waarvan de meeste Europeanen zich een verkeerde voorstelling maken en er iets wanstaltigs en gedroch; telijks in zien. Schr. beshut zijn beschouwing: Boedi Oetomo heeft bij het 100ste geboortejaar van Raden Saleh een ,,Raden Saleh-fonds" gesticht, ten doel hebbende om de studie van ontluikende Javaansche schilders te bekostigen. Niet Raden Saleh echter zou ik tot voorbeeld willen aanwijzen voor toekomstige Javaansche schilders. In de richting van Raden Saleh kan een Javaan het zeker wek heel ver brengen, maar niet zal daardoor een eigenlijke Javaansche schilderkunst ontstaau. Hiervoor is noodig bewuste kennis van den
HOTEL=PENSION PHILADELPHIA LEIDSCHE KADE 94, tegenover liet Leidsche Boschje. AMSTERDAM - TEL. Z, 3275. Zeer aanbevelenswaardig voor Indische Families.
DAGELIJKS RljSTTAFEL. NDISCH EN EUROPEESCH RESTAURANT. 6 L KAMERS MET EN ZONDER BADKAMER LIfit. Certtr". VerwiraritMing
'-^. m Rarlcliotel van Stolkpark, Scheveningsche Boschjes. 170 EERSTE RAN GS FAMILIEHOTEL Centrale Verwarming, Electrisch Licht, Baden, Rustige ligging. ^eV Bijzonder geschikt voor Zomer- en Winte.r\?erbiijf. ':i\<l r/^ .^.^j^, , . »-i eigen aard, liefdevolle bestudeering der eigen tot reeds : zoo groote volkomenheid gegroeide wayangbeeldkunst en levendige belangstelling in de kunst van onze eigef broeders, do Baliërs. Dezelfde afl. bevat nog het eerste gedeelte van een kwistig geïllustreerd artikel van den hr. J. A. Loebèr Jr. over bamboe-ornament van Nederlandsch NieuWGuinea. Volgens schr. heeft de Papoea het zeer ver gebracht in het versieren zijner bamboekokers ; al is dit Papoea-ornament niet zoo elegant als het Dajaksche, niet zoo teer en fijn bewerkt als dat der Toradja's, niet zoo frisch als het Timoreesche bamboe-ornament, het mag er zijn, omdat het iets heel eigen heeft, zich ka- ' raktervol van al het andere onderscheidt. ^ Het Nederlandsch eskader in Oost-lndië. Bij Mart. Nijhoff te 's-Gravenhage is (volgens een vrij uitvoerige bespreking in de N. R. Ct. van 1 dezer) van de hand van den, gep. vice-admiraal F. Bauduin verschenen: Het Nederlandsch eskader in Oost-lndië, benevens eenige beschouwingen over een toekomstige Nederlandsche uiarine. De schrijver, die gedurende de beide eerste oorlogsjaren commandant was van het Nederlandsch eskader in Oost-lndië, heeft in dit smakelijk uitgevoerd, met verscheidene afbeeldingen versierde boekwerk de verrichtingen van dat deel onzer marine geschetst. De aan alle herinneringen verbonden weemoed moet voor hem in dit bijzonder geval wel vooral hierin zijn gelegen, dat het bestaande materieel, naar hij zelf constateert, zoo goed als op is en dat men gevoegelijk zou kunnen zeggen dat de Marine niet meer bestaat. Alleen put de heer Bauduin uit de beschrijving van hetgeen de ■ Marine heeft gedaan en van de aan haar gestelde eischen de hoop, dat men tot de overtuiging zal komen, dat wij een Marine noodig hebben. Begrijpelijkerwijs speelt de^ handhaving van de neutraliteit een groote rol hierbij. In het hoofdstuk over de toestanden en vraagstukken gedurende den eersten tijd van den oorlog merkt schr. op, dat de gevechtswaarde van ons eskader, tegenover welke van de oorlogvoerende partijen ook, absoluut nul was. Oe Ingenieur. In No. 5 een artikel van den ir. E. C. Abendanon, getiteld: ,,Een jong-palaeozoïsch en een devonisch fossiel van Celebes?", naar aanleiding van een tweetal mededeelingen van prof. ir. H. A. Brouwer over het voorkomen van fossielhoudende palaeozoïsche afzettingen op Celebes en van devonische afzettingen in den , Oost-Indischen Archipel in ,,De Ingenieur", resp. van , 8 Nov. en 29 Nov. 1919. Indië. Geïllustreerd Weekblad. Inhoud van afl. 44: De Jagerstammen in Borneo's oerwouden, door N. — Reisherinneringen uit Indië. Soerabaja (vervolg), door K. — Patrouilleleven. IV. Terreinhindernissen, door M. A. van der Lijke. (Het over Soerabaja handelend artikel bevat tal van zeer interessante foto's). Handelsberichten. Het nummer van 29 Januari bevat mededeelingeii over het voorkomen en gebruik van bamboe in den Oost-Indischen Archipel en verder o.m. economische gegevens over de navolgende gewesten der buitenbezittingen : Menado, (Maart '19), Wester-afdeeling van Borneo (Mei), Timor en onderhoorigheden (Mei), Atjeh en' Onderhoorigheden (Mei). Archief voor de Rubbercultuur in Ned.-indië. In^de Dec.-afl. schrijft Dr. C. Heusser over de voortplantingsor^anen van Hevea Brasiliensis MüU. ArgHet uitvoerige artikel is verduidelijkt door tal van illustraties. — Ir. J. C. Hartjens bespreekt den invloed van verschillende bereidingswijzen op ,,shortness" van sheetrubber. Boschbouwkundig Tiidschrift Tectona. Oorspronkelijke bijdragen in Dl. XII, afl. 11. Het omzakken der djati-stammen in jonge plantsoenen der , houtvesterij Bandjaran, door J. Beumée en N. BeuméeNieuwland. — Nog eens langs nieuwe banen, door AE. J. Bruinsma. — Over de Damaksche djati-bossche» in 1772 (E. H. B. Brascamp), door Z. van Doorn. — Korte mededeelingen, referaten, enz. : Overzicht van de uitkomsten der in het eerste halfjaar 1919 gehouden openbare verkoopingen, enz. —■ De wondeplek bij het boschwezen in Ned.-Indië, door Prof. A. te Wechel. — Een laatste stap terug, door C. H. P. van Diggelen. Oultura. De hr. J. J. Parels wijst in het Januari-nummer van ,,Cultura" over proefnen)ingen met djali bras, al&
§ Hotel^Café-Restaurant „SUISSE" § 0 .Arrasterdam 142 O G 72 Kamers. Badkamer op iedere Etage. O 6 Centrum der stad. Dir. H. P. ALBERTS. Q GGGGGGGGGGGGGGGGGGS^
a Februari 1920, N». 6. Het Kolonia&l Weekblad.
Tel. 4060
■ Haag - MAISON VAN RIJN CUISINIERS =
Meermalen BEKROOND Tarief Diners Hoogst zindelijk bereid, van de beste ingrediënten, aan huis bezorgd -:
Prins Hendrikstr. 28 ■ DEN HAAG ■ v. Galenstraat 43
Dejeuners, Diners, Soupers, etc. Hors d'Oeuvres Varié, Mayonaises, Salade's, Koude en Warme Scliotels, enz. en^. Meest Gerenommeerde Inrichting liier ter Stede.
Diners af 0.90 Vleesch Groenten Aardappelen
Diners a I 1.Vleesch Groenten Aardappelen Toespijs
Met bijlevering van SOEP worden de prijzen met f 0.25 verhoogd.
Diners a f 1.60 Vleesch Groenten Aardappelen 2de Vleesch, Visch of gevogelte Compote Toespijs
COUPONBOEKJES verkrijgbaar voor 24 Diners tegen Gereduceerde Prijzen. 24 diners a f 0.90 f 20.50, 24 diners i f 1.- f 23.— 24 diners a f 1.60 f 37.50, 24 porties soep . . f 5.—
1^-0- Speciaal Gesoigneerde DINERS met uitgebreid MENU f 2.50 p. couvert. Menu op aanvrage verkrijgbaar. 220
Verzoeke bussen te weigeren met verbroken controle-sluiting.
?ieuw voedingsgewas voor Ned.-Indië. Uit die proeven ^s gebleken, dat dit gewas (de wetenschappelijke naam ^r van is Goix Lacryma L.) voor de volksvoeding op Java belangrijke beteekenis kan krijgen. Men zal echter wt product op uitgebreide schaal voor den inlandschen 'andbouwer moeten demonstreeren daar deze, in-conservatief als hij is, er eerst noode toe over zal gaan het gewas te planten. En waar het hier een kwestie van smaak geldt (djali bras is voedzaam, goed verteerbaar en heeft een smaak als gort), zal het product eerst langzaam aan zijn intrede in de inlandsche huishouding doen. Over den Boroboedoer. Bij M. Altmann te Leipzig is verschenen: Der TemPel von Boro-Budur, eine buddhistische Studie, von Dr. Georg Mahn. Blijkens het voorwoord is het geschrift een omgewerkte uitgave van een in 1913 in het tijdschrift ,,Die Erde" verschenen beschouwing van denzelfden schrijver. Het keurig gedrukt boekje van ruim 90 blz. kleiri kwarto formaat, wordt besloten met een 24-tal fraai uitgevoerde afbeeldingen, welke op het monument betrekking hebben. Over de waarde van het geschrevene kiinnen we geen oordeel uitspreken, en volstaan dus öiet de aandacht van deskundigen er op te vestigen.
De indisclie Mercuur. Uit den inhoud van No'. 5: ,,Kleine Landbouw" in ^"ed.-Indië en Amerika, door H. F. K. Douglas (belangrijk resultaat van persoonlijke waarneming in A-nierika). — Commercial oils, door J. F> Lauchs, besproken door J. J. A. Wijs. — Teeltdwangordonnantie. — Schatting der Java-Suikerproductie oogst 1919 en der beplante oppervlakte voor campagne 1920, door W. G. Dickhoff (ontleend aan het Archief voor de Suikerindustrie in Ned.-Indië).^ — Huidenhandel en lederindustrie in Britsch-Indië.""— Uitvoer van en invoer op Java en Madoera. — Kultuurberichten. — Kleine mededeelingen, iDenevens de overige vaste rubrieken'. Algemeen Landbouwweeltblad voor Ned.-Indië. Inhoud van No. 25. Oorspronkelijke bijdragen: Vakonderwijs voor cultuur-employé's, door van üffelen. — Nogmaals ,,De vliegmachine in dienst van Ondernemingen", door G. V. Rhemrev. — Positieverbetering Van het Europeesch personeel, werkzaam m de cultures in Ned.-Indië, door K. Knot. — Planter, hoe ziet Ww keuken er uit. — Rubriek landbouwberichten uit Indische bladen : De rijstdistributie. — De reorganisatie van het Boschwezen. — Voorstel tot doorvoering Van het Wadoek-stelsel, enz. * * * Ten besluite nog eenige titels. Verslag van den dienst van het Boschwezen in Nederlandsoh-Indië over het jaar 1917. (Weltevreden, Albrecht en Co.). Verslag omtrent de gouvernements-kina-onderneming t& Tjinjiroean (Bandoeng) over 1918. (Bandoeng, Boekhandel Visser en Co.). Een voor Hevea schadelijke oeret (Holotrichia leucophthalma Wied). (Mededeelingen van het Proefstation Malang. No. 28). Zullen we de Indische kerk gaan dienen? door L. Knappert. (Teekenen des Tijds, 1919, bl. 223). Een en ander betreffende de geologie en agrogeoloSie van Sumatra's Oostkust, door Dr. E. C. Julius «tohr. (Mededeelingen Deli Proefstation, serie II, ^'"o. 7). Dysenterie en bilharzia in Suriname en een opmerking ^ oveiv»de werking van emetine, door C. Bonne. (Ned. Tijdschr. voor Geneesk. 1919, II, bl. 1718). De geschied-enis van de ,,Koninklijke" (petroleumiiaatschappii), door H. Ch. G. J. van der Mandere (In
■-dustrieel Weekblad, jaarg. 13, bl. 170 vgg.) Drukpers en journalistiek in Indië (vervolg). (De ï^eflector, 20 Dec. 1919).
Suriname.
Een overzicht te, geven van het Vooïloopig Yerslag- van de Eerste Kamer over de oiitwerp-begroo^ing" van Sumname voor 1920 gaat bezwaarlijk, wegens den aaii'd van dit staatsstuk. Wij zullen ons 'öoeten bepalen tot het doen van enkele grepen 'l'^aruit: Eenige leden waren van gevoelen, dat er weinig
CD!ZZlCZ]IIZlEZlCZICr3[in[=lCZil=ilI=ll=IIZIlCI]! Confiserie en Chocolaterie Royales
Salon de Rafraïchissements ^^^
11) NOORDEINDE 44 DEN HAAG iQczDCDCiDiz^trJizzicziciicziciiczicricrici:
aanleiding bestond voor het houden van algemeene beschouwingen, daar men toch zou vervallen in het herhalen van meestal oride klachten. Wat aangaat de verhouding van het opperbestuur en de Koloniale Staten, werd er op gewezen, dat niet altijd aan deze laatsten de minder goede verstandhouding te wijten is. Naar aanleiding van de meermalen aangeheven klachten te dien aanzien, zou men gaarne uit duidelijk omschreven feiten vernemen, in welke gevallen en wanneer door de Koloniale Staten een verkeerd gebruik is gemaakt van hun bevoegdheden. Ten aanzien van de wenschelijkheid van bestuursreorganisatie zon men gaarne het oordeel van den minister vernemen over de denkIbeelden, ontwikkeld in de ,,West-Indische Gids"_, onder den titel ,,De Koloniale Staten van Suriname." Het oordeel van den Minister over de verschillende daarin gedane voorstellen zonde men gaarne vernemen, vooral wat betreft het toetsingsrecht der Tweede Kamer en het instellen van een West-Indischen Eaad in Nederland, ter voorlichting van den Minister, zooals dit door den heer van Ommeren op 6 Mei 1918 in de Koloniale Staten werd verdedigd. Omtrent den financdëelen toestand werd opgemerkt, dat voorstellen, die kunnen leiden tot vermeerdering der productie, die de bevolking zouden doen toenemen en de middelen der schatkist kunnen verhoogen, door den Gouverneur niet worden gedaan. De positie van het bijzonder onderwijs werd niet in overeenstemming geacht met het beginsel' der gelijkstelling van het openbaar en het bijzonder onderwijs, dat voor het moederland is aangenomen en ook voor de koloniën behoort te worden doorgevoerd. Welke is de meening der Eegeering ten aanzien van het Eapport der Suriname-Commissie, waarbij werd voorgesteld eene zoodanige splitsing van de begrooting, dat een deel daarvan bij de wet, het andere door de Koloniale Staten zoude worden vastgesteld ? Eenige leden waren van oordeel, dat het request der bureau-ambtenaren van 10 April 1919, om eene betere salarisregeling, op grond van de daarin aangevoerde krachtige argumenten, eene gunstige en spoedige beschikking verdient. De benoeming van eene Commissie van onderzoelj op welke wijze de inheemsche industrie kan bevorderd worden', een deskundig onderzoek naar de aangetroffen ijzerertsen en een handboek Oiver de kolonie in de Engêlsche taal, op ruime schaal verspreid, ten fiinde vreemd kapitaal te lokken, werden aanbevolen. Eveneens worden een wetenschappelijk onderzoek naar de ethnologie der Indianen (West-Indifche Gids, October 1919) en het invoeren van een afzonderlijk wapen voor Suriname en Curagao (West-Indische Gids, Juli 1919) wenschelijk geacht. Het streiven moet worden gericht op het verkrijgen van immigranten, die zich blijvend in de kolonie willen vestigen. Wellicht zoude het zenden van ,,la,ukeh's" naar Britsch Indië in dat opzicht wel resultaten kunnen opleveren. _ Het vaststellen van behoorlijke minimum-ioonen, ook. voor de arbeiders in de bauxiet-industrie, werd door sommige leden noodzakelijk geacht. Men vreesde, dat de stichting van een school tot opleiding van jongelieden voor den grooten landbouw geen succes zal hebben zoo lang de vooruitzichten in dit bedrijf niet veel gunstiger worden. Samentrekking der betrekking van chef van den militairen geneeskundigen dienst met die van geneeskundig inspecteur, met gelijktijdige omzetting van het zoogenaamd militair in een burgerlijk hospitaal, werd wenschelijk geacht. Die samentrekking bestaat reeds vele jaren en is tallooze malen op goede gTonden afgekeurd. Hoe komt de Eerste Kamer op eenmaal tot dezen wensch ? Een drinkwaterleiding voor Paramaribo, onmisbaar uit sanitair oogpunt, blijft nog altijd tot de vrome wensch en behooren, terwijl in het naburig
Restaurant VAN DER PIJL
147
Restaurant KOLLOFFEL HEERENGRACHT 241 tusschen Gasthuismolensteeg en Raadhuisstraat. AMSTERDAM - TELEF. N. 4390. PLATS DU JOUR VAN 12—1.30 UUR. 216 Diners van 4-8 uur i f 1 40 (omvattende Soep of voorgerecht, Vleesch of Visch, Groenten, Aardappelen en Dessert). ABONNEMENTSBOEKJES van 10 coupons f 13.—. Zondags geopend van 4.30 tot 7.15 uur.
PLAATS 18 :: LA HAYE
MAISON DE PREMIER ORDRE Livraison en ville et en province
Grand Hotel Restaurant
"" „ Centra/"
In alle Kanrers warm en koud water De meest bekesde Inrichting der Residentie.
HOTEL PAULEZ éeeft weder dagelijks van 3.30 tot 5.30 uur, zijn bekende intieme Afternoon=Tea=Concerten door het ensemble 'm WILLY HONSBEEK Ju A
=D Hotel „de Oude Doelen" en Pavilion „Oude Doelen"
DEN HAAG - SCHEVENINGEN m
Restaurant de tout premier ordre.
Thé Goncerf - 2)iner Concert Soupé Concert
American Bar Grand Orciiestre
Restaurant SAl)R, den Haag
Lange Houtstraat, hoek Voorhout. uj
Dejeuners, Q)mers, Soupers
Specialiteit voor Visch en Zeeuwsche Oesters
=%! RESTAURANT Ie ETAGE. Ingang No. 17. Tel, Int, 2W9 Plat du jour Diners A la carte ÏTTJ
RESTAURANT KNAPPSTEIN
I VLAMINGSTRA
PARTERRE: LUNCHROOM, AAT 15-17 — '.-GRAVENHAGE
INGANG No. 15, KOUDE EN WARME SPIJZEN
s# 134
HOLLAND HOTEL tegenover de Wagenbrng Restaurant d ta carte en pension
DE:N HAAG
Het Koloniaal Weekblad. 8 5 Februari 1920, W. «•
Rotterdamsche Bankvereeniying Kapitaal en Reserven ƒ 100.000.000.(t. w.: kap. ƒ 75.000.000.— en reserve ƒ 25.0Ü0.00O.—.)
ROTTERDAM AMSTERDAM 's-GRAVENHAGE Boompies Coolsingel DelfshaTen Feljenoord Schiedam Vlaardingen
Rokin Zaandam Mauritskade Bezuidenhout Kneuterdijk Naaldwijk Eijswijk SoheTenlngea
Handelscredieten. Voorschotten in rekening-Conrant. Deposito's. Clieque-Rekeningen met rente-vergoeding. Gelegentieid tot open en gesloten bewaargeving.
SAFE-DEPOSIT.
• 157 Nationale Bankvereeniying Kapitaal en Reserven / 7.200.000.Hoofddirectie en Centrale Administratie te Utrecht.
Alkmaar öeldermalsen Purmerend Alplien a/d Rijn Gouda Schagen Amersfoort Gorinchem Schoonhoven Apeldoorn ^ Groenlo Sliedreeht Arnhem Groningen Sneek Assen Haarlem Stadskanaal Barneveld Harlingen Terneuzen Bodegraven Heerenveen Tholen Boreulo Helder (den) Tiel Boskoop Hengelo (0.) Uithoorn Coevorden Hoogeveen Utrecht Cmlenborg Heogezand Veendam Delft Hulst Veenendaal DenBurg(Tex8l) Katw^k Vlissingen Derenter Leeuwarden Wildervank Doetinchem Leiden Woerden Dokkum Lochem IJmuiden Dordrêeht Meppel Zeist Drachten Middelburg Zierlkzee Ede N^megen Zutphen Franeker Oostburg Zwijndreoht
DISCONTEEREN EN INCASSEEREN WISSELS OP BINNEN- EN BUITENLAND
TAA2VIS & KEYSER Bankastraat 10 's-Gravenhage IN EFFECTEN. 122 Speciale afdeeling Incourante Fondsen. Cultures • Industrie - Handel. Ons blad wordt op aanvraag geregeld toegezonden. COUPONS. REK.-COURANT.
21óa = HAARLEMSCHE = BANKVEREENIOING
HAARLEM, LEIDEN, AALSMEER BEVERWIJK, BLOEMENDAAL EDAM, HILLEGOM, HOOFDDORP, LISSE, PURMEREND IJMUIDEN, ZAND VOORT
KAPITAAL EN RESERVE ca f 5.000.000.
DE BAS & Co., Bankiers HEERENGRACHT 17 - 'S-GRAVENHAOE
BELASTEN ZICH MET ALLE BANKZAKEN , ;-: Safe-Inrichting. :-:
CENTRALE BANKYEREENÏGINC Molenstraat 39 - 's-GRAVENHAGE ■ Telef. H. 1481
RENTEVERGOEDING VOOR DEPOSITO'S. Met 1 dag opzegging 2 % Met 3 maanden opzegging 3 % Met 1 jaar opzegging 4 "/o Zenden op aanvraag een uitvoerig Wekel. Beursoverzicht. ADVIES BIJ BELEGGING. 168
DE NEDERLANDSCHE SPAARKAS 0^^^ AMSTERDAM, Rokin 95. «'« Bijkant.: BANDOENG en 's-GRAVENHAGE.
Kapitaalvorming in 12 jaren door s stortingen gedurende 10 jaren.
OH VEDSIUOK HUBWOU VRAAGT GRATIS BROCHURE.
Demerara de artesisclie boringen op tal van plaatsen een steeds grooter succes opleveren.
* *
De ,,Nieuwe Eotterd. Courant" van 29 Januari, Ochtendblad A, beeft ©en artikel^ ,,Jaxpansc\h0 expansie naatr het M^0stein< en het Zuiden." Het, is bet verslag van een lezing op 31 October te Osaka gebouden door graaf O t a n i K o z o e i. Ook voor Suriname is er uit de interressante lezing wat te lee^ ren, waarom, wij daaruit bet een en ander knippen: ,,Weliswaar koiaen in de Straits Settlements veel Cbineescbe en Tamil arbeiders voor, maar bun aantal in Nederlandscb Indië is gering. Nu zou men wel van de inboorlingen als arbeidskracbten g-ebruik liunnen maken, maar zooals il< tevoren reeds zeide, is, bebalve op Java, bet land scbaarsob bevolkt. Dit is dus een punt, dat wel ernstige overweging verdient. Arbeidskracbt is voor ondernemingen onontbeerlijk. In welke richting moet de oplossing van die moeilijlïbeid gezocht worden? Men moet de resultaten van den menscbelijken arbeid verhoogen door menschen als menschen te gebruiken en nietals machines. Ik bedoel, men moet partij trekken van hunne menschelijke intelligentie en niet alleen hun brute kracht. Zelfs een groote sterlie vent als ik moet het afleggen tegen een os of een paard en hoe zou men dan nog zwakkere menschen met die dieren willen laten oori.curreeren! Wij Japanners hebben nog al te veel de neiging door menschen den arbeid te laten verrichten, die even goed en beter door vee kan worden gedaan. Het is mij bij mijn terugkeer in Japan weer opgevallen, zoowel in Tokio als in Osaka, boe de Japanner het werk doet van ossen en paarden. Als Japan de gelijkheid der rassen verkondigt, dan moet er gezorgd worden, dat menschen niet worden gebriiikt als vee. (Applaus). Om op Indië terug te komen van groot belang is voor ons het voorkomen op vele plaatsen van Ijetroleum. Daar deze in Nederlandsch Indië zeer overvloedig is, worden hai'e derivaten g-ebruikt in allerlei soorten van motoren en automobielen. In Japan is de aanvoer van petroleumproducten altijd een moeilijk probleem, doch in Indië levert die geenerlei bezwaren op en de prijs is er de helft minder dan hier. Daarom zijn ook minerale oliën aangewezen voor het gebruik bij machinerieën voor ontginning en landbouw. Want de vervanging van menschenkracbt door ossen en paarden beschouw ik slechts als een eersten stap. Ossen en paarden zijn daar zwak en naar mijne meening zal men met machines nog veel betere resultaten kunnen bereiken. De landbouw ■ moet er gedreven worden op soortgelijke wijze als tegenwoordig in Amerika geschiedt.
• IIJ heb onlangs een bezoek aan Tokio gebracht om landbouwmachines te zien en die bezichtiging beeft mij tot mijn genoegen de overtuiging geschonlven, dat ook op beperkte schaal machinale ploegen met vrucht kunnen worden aangewend en ik ben dan ook zelf van plan ze te gaan gebruiken. En ook gij, mijne beeren van Osaka, indien gij overweegt in Indië oultuurondernemingen aan te vangen, moet gij van den beginne af aan uwe plannen baseeren op de aanwending van machinale arbeidskracht. Zoo ge vertrouwt op menschelijken handenarbeid, dan zullen de resultaten zeker teleurstellend zijn. Machinale ploegen heeft men in allerlei soorten, groote en kleine, sterke van 70 oï 80 P.K. en zwakke van 20 a 25 P.K. naar gelang van terreingesteldheid en oppervlakte. Op barden grond kan men zware machines bezigen, op zacht terrein alleen lichte. ZuUte machines kunnen door één man bediend worden. Als de grond niet al te kleverig en hard is zou men daarmede op een dag wel een H.A. kunnen bewerken. Zoo iets zou men met ossen of paarden niet licht bereiken. Het oppervlak, dat ik een hectare noemde, moet men niet al te letterlijk nemen; alles hangt af van de g'esteldheid van den bodem." Het is opmerlielijk, dat gelijksoortige denkbeelden als door graaf O t a n i K_o z o e i zijn geuit, ook reeds zijn verdedigd in Surinaamsche bladen. Handel- en Cultuur-Maatschappij Gevestigd te AMSTERDAM, Prins Hendrikkade 79. 2U Telefoon 49 Noord, Telegram-adres: Amesz, Amsterdam.
Import van alle Nederlandsch-lndische producten. Neemt op zeer billijl^e conditiën vertegenwoordigingen aan van in Nederlandsch-Indië gevestigde firma's. Belast zich met den verkoop van — en geeft voorschot op producten als: Tabak, Koffie, Rijst, Oliehoudende Oawassen, speciaal Copra, Sesame Zaad, Grondnoten, enz. BANKIERS: Nederlandsche Handel-Maatschappli,
ÜTRECHT8CHE BANKVEREENIGIN6 OPGERICHT 1873. Kromme Nieuwe Gracht 20 UTRECHt
Behandelt alle Bankzaken. Verhuurt loketten in hare BrandInbraakvrije bewaarkluis. en
De Directeuren": ANTON M. DB LEEüW' W. KIJKSBN GZN. 211
Curacao.
Mevrouw Hellrich. f De Maasbode heeft verleden week het bericht g^bracht, dat op 14 Januari 1.1. op Curagao is ovei'' leden de echtgenoote van G-ouverneur JI elf rich. Een zware slag heeft hierin den Landvoog-d getror fen, die nog geen vol jaar de moeilijke taak vervult» met zooveel enthousiasme door hem aanvaard. Eï nog maar eenige weken was de Gouverneur terug val zijne reis naar de Bovenwindsche eilanden, waai zeker niet het lichtste deel van zijn bestuurslast ligt' toen zijne gade onder omstandigheden, die wij nog niet weten, van hem weggenomen werd. Reeds hierom is dit verscheiden voor de kolonie een verlies. Maar er is meer. Mevrouw Helfricli' heeft ook zelf op verschillende wijzen bare sympO' thie voor land en volk getoond. Yooral in de opricb' ting der vereeniging ,,Huisvlijt", waartoe zij in d^ ]\olonie het initiatief genomen heeft overeenkomstig i het overleg, gepleegd met eenige dames onzer W^est'i Indische commissie, heeft zij blijk gegeven aanstondSf te gevoelen, waar Jiulp noodig was en hoe deze iï zoo delicate zaak doeltreffend kon verleend wordeii' Zij zal zich hierdoor ongetwijfeld een monument i* veler harten gesticht hebben. Het Grouvernementshuis, dat na het vertrek va» Gouverneur De Jong van Beek en Donk zoo lang eene vriendelijk recipieerende gastvrouwe had gemist, heeft slechts korten tijd dit gemis herstelö mogen zien. Als geloovig Rooniscb Katholiek weet GouvernetU' Ilelfrich waar de troost, die hij zoekt, te vinden is Worde die hem rijkelijk geschonken.
Koloniaal Verslag 1919. Eindelijk ligt het K. Y. over 1918 voor ons. Hief en daar doen wij een greep uit de in hoofdzaak met die "S'an andere jaren overeenliOmstige mededeelingeii Op Curagao is de economische toestand gaandeweg' vei-beterd. ,,Talrijke overgangen van onroerende goederen in de handelswij ken te Willemstad vondeJi plaats; nieuwe kantoren, bergplaatsen en winkels werden gebouwd of verbouwd; op de scheepstimmei'' werven werden voortdurend nieuwe schepen gebouwd." Van Curagao vertrokken 337 en van Aruba 700 arbeiders naar Cuba, aangelokt door dagloonen va» 2.40 dollar. ,,De toestand van deze arbeiders moet» volgens getuigenis van velen hunner, buitengewoon gunstig zijn. Zij genieten een ruim dagloon, zooda* zij hunne achterg*ebleven gezinnen naar bebooren kuD' nen onderhouden. De behandeling zijdens de werkgevers is zeer humaan en het werk niet bovenmatig zwaar." Velen zijn teruggelieerd, evenals van hen» die, als gewoonlijk, van Aruba en Bonaire naar Venezuela vertrokken. Op alle eilanden buiten Curasao was de econoroi' sche toestand minder gunstig, Saba uitgezonderd. St' Martin klaagt oyer de hooge loonen en het gebrel» aan scbeepsruimte, waardoor de houtindustrie leed; St. Eustatius had met de ongunstige weersgesteldheid te kampen. Omtrent het bekende gevecht in den Raad van pO" litie op St. Eustatius deelt het verslag mee: ,,De zesde door de landraden op St. Eustaiius als spoedvei" gadering op 5 April uitgelokte vergadering, waariü de gezaghebber de meening handhaafde, dat hij aa» geen landraad een verontwoordelijkbeid kon overdragen, welke hem door het centraal gezag is opgelegdi moest worden gesloten wegens niet te herstellen ordeverstoring. De landraden, de beeren J. C. Every eU W. J. E. Mussenden, verzetten zich tegen die slui' ting, waarop het tot handtastelijkheden kwam. V^ Raad van politie veroordeelde genoemde heere»» overeenkomstig den eisch, tot eene geldboete van o»' derscheidenlijk / 400.— en f 300.— ter zake van he» feit, omschreven bij art. 313juncto 317 van het Wet' boek van Strafrecht (P. B. 1913, No. 67). Op de Benedenwindsche eilanden bedroeg de regeH' val: op Curagao 656, op Aruba 431, op Bonair" 492 m.M. In verband met hetgeen wij in ons voorlaatste nuJH'
INTERNATIONALE COMMERCIEELE BANK,
's-GRAVENHAGE, Alexanderstraat 23. 193 KAPITAAL Fl. 5.000.000.— Telefoon : H 7602. Telegram-adres : ACEBANK. BEHANDELING VAN ALLE BANKZAKEN.
5 Februari 1920, 'S". 6. Het Koloniaal weekblad.
■=,,___,. ..„_■■ »i_^. !■ 8^ U !! 8i=' i- !l li 18 ii~-'» " " !!^-iL-. ^ n ._ .^^..».mi^.-.-i«-iiillie^ —• KEIZERSGRACHT 213 — AMSTERDAM JHET ASSURANTIEHUIS n ... .; 167 r I
tELEF. N. 9569, 1498 en Centr. 52 en 2145
J Combinatie van Nederlandsche Verzekering Maatschappijen. - Kapitaal f 10.000.000.IVERlEKEmNG tegen TRANSPORT-, BRAND- en INBRAAKSCHA^^^ Directie: F._A^SOREL._|. ~~3 ^""^ ^""^ t...-" r^iL-j jT"" I
nier meedeelden, is liet van belang, dat de \ ereeni|fle Protestantsche gemeente op 2 Augustus 19] 8 reeds besloten heeft tot de opricliting van een nieuw kerkgebouw in Otrabanda te Willemstad, „met ket oog op •ie omstandi»-beid, dat de meeste gemeenteleden m dat stadsgedeelte verblijf bonden." In de gemeente zelf werd hiervoor tot het einde van 1918 zes a zeven duizend gulden bijeengebracht. Het Ondersteuningsfonds ,,]Nederlandsche Antillen" keerde op Curasao / 1700.—, op Bonaire / 700 — uit tot leniging van den nood, ontstaan door de eriep-epidemie. Het kapitaal van dit fonds bedroeg 31 December 1918 ruim / lOO.OOO.—. In de Eerste Earner 'is meermalen gevraagd naar de werking van de verordening op het ,,onderzoek naar het vaderschap", die, zooals men weet, door den Kolonialen Eaad unaniem verwo~rpen is, en toen bi] Koninklijk Besluit opgelegd is. Zestien gevallen werden door den Voogdijraad op Curasao onderzocht, drie werden ingetrokken door de moeders, ,,onder mededeeling dat zij zich met de vaders omtrent het onderhoud van de kinderen hadden verstaan , m negen gevallen werden ,,de vaders bereid gevonden geregelden steun voor het onderhoud van de kinderen te verleenen" • slechts ééne moeder, niet tevreden met hetgeen dè Eaad van den vader wist te verkrijgen,
, Wendde zich tot den rechter met onbekenden uitslag Van de voogdijraden op de overige eilanden heet het als steeds, dat omtrent hunne werkzaamheid „geen bijzonderheden" te vermelden zijn. Inderdaad, zelfs deze mededeeling is voor die voogdijraden ,,geen bijzonderheid". . .. , j i Uit het verdere verslag hopen wj] de volgende week nog eenige mededeelingen te doen.
Van Vreemde Koloniën en Verre Landen
De nieuwe geest. Wanneer een huivering het geheele menschdom dooreen schudt, wanneer zelfs de volkeren, die om hun kalmte bekend zijn, aan verontrustende troebelen ten prooi ziin, wanneer het Noorden duizelt, dan zou t abaormaal zijn dat het Zuiden niet in beweging kwam. Inderdaad is 't Zuiden dan ook wel degelijk m beweging en meer in 't bijzonder; dat aan gene zijde van de Middellandsche Zee. Aldus bëgmt M. Delafasse een beschouwing over wat hij den nieuwen geest^ noemt, die zich ook in Afrika doet gevoelen. In zijn artikel, m ba Dépêche Coloniale, stelt hij dan de vraag: is het een vruchtbare adem, of de voorlopper van een cycloon ! EffVPte verontrust de Britsche staatslieden, italie heeft, door een grondwet aan Tripolis tegeven, getracht te ver gaande eischen te voorkomen, t J^ransche gebied in Noord-Afrika lijkt kalmer vermoedelijk omdat 't reeds eerder voorrechten gekregen heeft, waarom elders nog gevraagd moet worden, meent de schrijver, maar een manifestatie in Tanger en eenige relieves in Marokko verdienen toch aandacht. Verder, aan de overzijde van'de groote woestijn, spreekt zich een geest uit, die daar vóór den oorlog met bekend was In Senegal, Soedan, Midden- en West-Afrika zijn daar Uitingen van aan te wijzen. Dit geldt met alleen en zelfs niet in de eerste plaats voor die landen die een meer gevorderden trap van beschaving bereikt hebben, integendeel zelfs, 't Lijkt of. de ingetreden veranderingen zich 't sterkste uiten m de streken, die als t meest achterlijk werden beschouwd, of die hun oorspronkelijke instellingen het beste trouw waren gebleven, zooals b.v. in West-Afnka. . v Als staaltjes van waarneming brengt de schr. bij, dat de Senegaleesche kiezers in 1914 een der hunnen naar de Kamer zonden en hem in 191? weer herkozen. De Soedanneezen hebben tot verrassing van wie hen kenden in vijf jaren tijd een evolutie tot zelfstandig denken doorgemaakt, die de vraag opwerpt: tot waar zal dit °-aan^.De werkstaking der arbeiders en mlandsche ambtenaren van Kayes heeft geen grooten omvang gehad, maar wijst toch op het begrijpen en toePassen van een strijdmiddel, en dat is wel van beteekenis. . e ,. Het heeft thans geen nut meer om te vragen ot t verstandig is geweest een haard te ontsteken, die tot een brand kan uitslaan. Goed of slecht, er is een bron van geestkracht aangeboord. Haar wezen moet bestudeerd worden om te weten wat er van te hopen wat er van te vreezen is. Onze krachten, zegt Delafasse, moeten er aan gewijd worden den geest te begrijpen, te leiden en de vaart ervan te temperen of aan te moe
digen naar onze bevinding in overeenstemming met de omstandigheden. ' . . Dit komt ons inderdaad, ook voor de uitingen van dien nieuwen geest, in de Nederlandsche koloniën, de aangewezen methode voor.. Willen begrijpen, willen doorgronden, om de nieuwe energie in goede banen te leiden. Niet oppervlakkig waarnemen en, zonder den geest doorgrond te hebben, nu eens toegeeflijk, dan weer onverbiddelijk tegenover uiterlijke verschijnselen optreden. Nog meer zwarte krijgers naar Europa. Bij decreten van 30 Juli en 4 December 1919 is de militaire dienst, bij aanwijzing of vrijwillige verbintenis, georganiseerd voor Fransch West- en MiddenAfrika, alsmede voor Madagascar. Een soortgelijke regeling was in de maak voor de koloniën m de Zuidzee en de kust van Somali, terwijl zij ook voor Indochina verwacht wordt. Dit is een voortzetting en bestendiging van de recruteering, die tijdens den oorlog ingevoerd is. Zijn vroeger, tegen de tijdelijke overplanting van zooveel inlanders naar Europa, alleen luide bedenkingen uitgesproken van Duitsche zijde, thans laten de Fransche bladen een dergelijk geluid hooren. Naar t schijnt zijn de inlandsche soldaten noodig door de bezettingseischen van 't Duitsche gebied en zullen zij dus eerst een contingent voor Europa leveren, maar daarna 't aantal in hun land gemoderniseerden vermeerderen. Behalve het nadeel dat hierin gezien ^ordt, wordt nog op een ander gewezen. De koloniën hebben zelf behoefte aan handen. Guinea b.v., dat om arbeiders vraagt, moet 4000 nieuwe soldaten geven. Bovendien echter zal een veel grooter aantal mannen, die m de kracht van hun leven zijn, en juist daardoor m aanmerking komen om voor den legerdienst bijzonder geschikt geacht te worden, van daar over de grenzen naar de Britsche, Portugeesche koloniën of naar Liberia uitwijken. Hierin ligt tevens opgesloten, dat de getroffen maatregel ook groote ontevredenheid wekt. Boven en behalve de 200.000 man, die m deze organisatie betrokken zijn, leveren Marokko, Algiers, Tunis nog belangrijke contingenten. Dit gaat m tegen den oproep dien het moederland tot de kolomen gericht heeft om veel, om meer te leveren en het getuigt van gebrek aan vooruitziende politiek, want voor een momenteel doel, dat op andere wijze te verhelpen of uit den weg te ruimen zou wezen, worden met zekerheid groote gevaren en nadeelen voor de toekomst geschapen, die dan niet meer af te weren zullen zijn. Onvriendelijk Siam. Naar wij lezen, maakt de Siameesche regeering bekend dat vreemdelingen afkomstig uit landen, die tot de vijanden van Siam behoord hebben, slechts toegelaten worden wanneer zij van een speciaal daartoe verstrekte toestemming zijn voorzien, welke in geen geval voor langer dan een maand geldig zal zijn. Stamboel blijft. De sultan van Turkije zal riiet naar Klein-Azië behoeven te verhuizen. Dit is weer een van de vele kwest^ën waarvoor de opperste raad zich heeft moeten voegen'naar den volkswil. Tijdens den oorlog was reeds te kennen gegeven dat Engeland Europa geheel van de Turken wilde verlossen, het zag daarin de eenige afdoende oplossing van de eeuwige Balkanruzie. Lloyd George heeft de hoop op de verwezenlijking van dit denkbeeld niet prijs gegeven. Hij kwam daar herhaaldelijk zoo duidelijk voor uit, dat de Mahomedanen uit alle deelen van de wereld, en mis'schien wel t allerkrachtigst uit de Britsche koloniën zelf, m a,llerlei vorm protesten tegen dit voornemen uitten Ook de onderminister van koloniën, de Indiër Lord Smha deed zijn waarschuwende stem hooren. Daar kwam bij dat noch Clemenceau, noch de Fransche pers met t denkbeeld konden instemmen. , In Turkije was de pers een tijd aan banden gelegd, maar toch wist men toen, met heimelijk vervaardigde aanplak- en strooibiljetten, de gemoederen m beroe' ring te houden. De overtuiging ontstond, dat een dooiden oppersten raad genomen besluit om den khaliet sultan te verplichten Stamboel te verlaten, tot ernstige uitingen van verzet zou leiden overal waar mohamedanen wonen. ~ _^ , ..j. Wordt de gevoeligheid der Turken al gekwetst door het denkbeeW, dat de verbinding van de Bosporus met de Zwarte Zee onder internationale controle zal komen, dit voornemen spreekt tot de Turken, en vooral tot de Moslims buiten Turkije toch niet zoo_ treffend als dat om den Grooten Heer te verdrijven uit de stad, die m hunne vereering, door een traditie van vijt eeuwen, biina even hoog staat als die der erkende heilige plaatsen Daar kwam de vraag bij : hoe daarna met Konstantinopel zelf 1 Hoe als de Balkanvrede toch met verkregen werd ■] De ondervinding, opgedaan bij den strijd
NEDERLANDSen INDISCHE H.4NDELSBANK AMSTERDAM BATAVIA 's-GRAVENHAGE
Ampenan, Bandoeng, Cheribon, Hongkong, Indramajoe, Makassar, Medan, Menado, Pekalongan, Proboliaggo, Semarang, Singapore, Soerabaya, legal, Tjilatjap, Weltevreden, m
tapiiaa! 14510010.- ieserven 130.006100.
. Stoomvaart-latscliappii „OCEAAN" Directie : Prins Hendrikkade 145, AMSTERDAM
Holland-NederlandsGh^iidlë Vice-Versa
MEYER & Co's SCHEEPVAART=MAATSCHAPPIJ Agenten : AMSTERDAM- -ROTTERDAM. 156
NEDERLANDSCHE HANDEL = MAATSCHAPPIJ
Gestort Kapitaal . . Statutaire Reserve . . Buitengewone Reserve .
ƒ 80,000,000.-. - 14,590,545.-.
■ 17,000,000.-.
Hoofdkantoor: AMSTERDAM.
Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE.
Vestigingen in Nederlandsch-Indië, Straits-Settlements, Britsch-Indië, China en Japan.
In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Traniferten. — Incasseeringen en Financieeringen. — Schriftelijke of Telegrafische Credieten. — Reiscredietbrieven. — Deposito's. — Rekeningen-Conrant. — Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken.
Algemeen Assurantiekantoor DE BAS Pluweelen Burgwal 6 - DEN HAAG - Telefoon H. 4659
^ezorgt U elke gewenscl^te verzekering op de billijkste conditiën. ^
^ank-j^ssociatie
Werfheim A gomperiz 183i- en Gredietvereeniging 1853.
ALLE BANKZAKEN. lo, Kapitaal en Reserves f 11.500.000.-. Twintig Kantoren
E. DUNLOP & Co. Heerengracht 442 Amsterdam met Kantoren In Nederl.-lndlë te Batavia, Semarang Soerabaya, Bandoeng, Padang en Medan. 307 CvnAfi n^^"" Nederl.-Indië, speciaal van alle soorten dranken, CApUl l provisiën, sigaren, sigaretten enz., als: gedistilleerd, likeuren, wijnen, cognac, champagne, portwijn, sherry, bieren, mineraalwater, limonades. Vleesch- en vischconserven, kaac, melk. Geconserv. vruchten, jams, suiker- en chocoladewerkea, bicuits, zeep, parfumerieën, eau de cologne, patent-medicijneB.
f23.000.000.
Omdat de Z.H.V
Wetering kade 41 's-Gravenhage
geen enkel beperkende bepaling in haar voorwaarden heeft kon zij reeds zulk een belangrijk bedrag aan collectieve verzekering tepn ziekte afsluiten.
55
Het Koloniaal Weekblad. 10 5 Februari 1920. N». 6.
De Algem. Spaarv^rzekering Anna van Saxenplein 3 's-Gravenhage
Opgericht 1907
COÖPERATIEF SPAARSYSTEEM
In 1918 alléén, Ingeschreven voor bijna Twee Millioen Gulden 199
Vraagt gratis Brochure!
HED.-IND. ESCOMPTO MAATSCHAPPIJ OPGERICHT IN 1857. KAPITAAL (geheel geplaatst en volgestort f 25.000.000 — RESERVE. ... f 5.600000. Hoofdkantoor: BATAVIA.
AGENTSCHAPPEN te: Soerabaia, So,erabaia-Simpang, Semarang, Weltevreden, Padang, Bandoeng, Cheribon, Macassar, Djokdja, Medan, Tegal. AMSTERDAM 's-GRAVENHAGE Keizersgracht 573/5 Prins Hendrikplein 14 BANKZAKEN IN HET ALGEMEEN UITVOERING VAN EFFECTENORDERS
RENTE VOOR DEPOSITO'S 1 m. 1 dag opzegg. . 2 pCt lm. 10 dagen „ . 2V4 „ 1 gedur. 1 mnd vast 2V2 „
gedur. 3 mndn vast 3 pCt 1 gedur. 1 jaar vast. . 4 „ 1 226 1
Piano's, Orgels, Vleogels, Auto-piano's. PIANO'S in huur f 6.— per maand, desgewenscht in huurkoop, bq
L. C. JACOBI, vh. Chef Firma J. F. CIJYPERS, Resentesselaan 123, bg Reg.pl. w crtCDADliii Tel. H. 1403, 's-GRAVENHAGE. aWnKAÖAlJA. STEMMEN - VERHUREN - REPAREEREN
vMv^nrÉiT Leergangen op elk gebied van i Wetenschap
SXJRAVENHAGE .^ SECREIARIAAT H00GENIEUWSTRAAT4*
f
WORDT LID Steunt met uwe bijdrage
BUNSCHOTEN & DE GOOUER
HOFLEVERANCIERS 125 OudegraclitII8w.z. ■ UTRECHT ■ Tel. Interc. 174
KLEEDERMAKERIJ.
Jndische Uitrustingen.
Bereizen geheel Nederland.
CONSERVEN - TIELEMAN k BROS
LEIDEN • HOLLAND. Bllk^foenten
Leveranciers aan het Departement van Koloniën, Oorlog Marine en aan de voornaamste Stoomvaartlijnen.
in en om de Bosporus spoorde, evenmin als de directe bemoeienissen, die men met Ballcanaangelegenheden gedaan had, tot groote liefhebberij aan, om daar in heden en toekomst als regelaar, organisator, bestuurder op te treden. Syrië, Mesopotamië, Egypte werkten mee om 't gewicht der moeilijkheden nu juist weer ten volle te voelen. Hoe zou aan daarvoor te stellen eischen, aan menschen, materiaal, geld te voldoen zijn? Amerika had reeds bedankt voor 't voorrecht van een mandaat over Turkije te aanvaarden. Hoewel de Italianen zich een voorname taak in 't oostelijk deel van de Middellandsche Zee toedenken, hebben zij geen lust in de eigenlijke Turksche kwestie de kastanjes uit 't vuur te halen, zij wenschen met de Turken in vrede te leven, ook om niet opnieuw in beslommeringen te geraken in No.ord-Afrika. Men ^weet nog niet precies hoe de rolverdeeling gedacht is, maar het schijnt uitgemaakt te zijn dat de Porte te Konstantinopel zal blijven. Kunnen hierdoor de gemoederen reeds voor een goed deel bevredigd zijn, naar gefluisterd wordt zou nu nog een'poging gedaan worden om van den sultan zelf het verzoek te doen uitgaan, om Groot-Brittannië voor de leiding van en het toezicht op de Turksche zaken aan te wijzen. Lloyd George zou dan zijn zin wel niet ten volle gekregen hebben, maar 't oude Konstantinopel zou toch onder rechtstreekschen Britschen invloed komen. Aan den wensch (of moet men zeggen, aan den eisch) der Muzelmannen zou wel gehoor zijn gegeven, maar Engeland kan er zich mee troosten, dat het naast den opper-khalief een plaats heeft gekregen, waardoor het in de oogen van alle volgelingen van den Islam, heinde en ver verspreid, hoog gereleveerd zal worden en waardoor het ook tegenover Frankrijk en de andere mogendheden een zeker benijd 'suces zou behalen.
Van Duitsche onder Amerikaansche vlag. De Vereeriigde Stateji hebben zich een zoo groot deel van de- Duitsche transatlantische booten toegewezen gezien, dat dit niet nagelaten heeft bij bondgenooten ontstemming te wekken. Praktische zakenmenschen als de Amerikanen zijn, hebben zij aan een internationale handelsvloot-maatschappij voor den aankoop en het beheer van die oorlogsbuit de exploitatie overgegeven. Diezelfde praktische geest heeft hen zich doen heenzetten over de gevoeligheden, die andere ententelanden nog weerhouden om de relaties met de voormalige vijanden te hervatten. Onder de vlag van de American line zullen binnenkort de ,,Kronprinzessin Cecilie", nu ,,Mount-Vernon" geworden, de ,,Kaiser Wilhelm II", nu als ,,Agamemnon", de ,,Kronprinz Wilhelm" tot ,,George Washington" herdoopt, de Duitsche havens terugzien. Engeland voelt zich door deze voortvarendheid onaangenaam getroffen, Frankrijk staat er verlegen tegenover, omdat 't bij zijne landgrens den handel met Duitschland bemoeilijkt en eigenlijk de volkeren van elkander zou wenschen te isoleeren. De leer, die van Amerika uitgaat en in praktijk wordt gebracht, is de bevestiging van hetgeen velen beweerd hebben, dat de gemeenschappelijke belangen de volkeren tot elkander zullen brengen, al is daardoor niet gezegd, dat de wrok en de veeten zullen slijten tot verdwijnen toe.' Concurrentie dempt kloven, maar doet ook nieuwe ontstaan. De genoernde oud-Duitsche schepen zijn echter geenszins de eenige, die Amerika voor de groote vaart inricht. Wij vinden vermeld, dat ter voorziening in het zeer gevoelde gebrek aan een passagiersdienst tusschen de Oostkust van de V. S. en de havens van Zuid-Amerika de volgende omzetting plaats vindt van voormalige Duitsche transportschepen in Amerikaansche gouyernements-passagiersbooten, waaronder er zijn, die tot de mooiste mailstoomers zullen gaan behooren. ,,Prins Joachim" wordt ,,Mocassin", ,,Sierra Cordoba" wordt ,,Callas, ,,,Friedrich der Grosse" wordt ,,Huron, het vlaggeschip- ,,Groszer - Kurfürst" wordt ,,Aeolus", ,,Prms Eitel Friedrich" wordt ,,Kalb", ,,Prinzessin Alice" wordt ,,Princess Matoika" en ,,Prinzessin Irene" komt als ,,Pocahontes" weer in de vaart. Hierdoor is 't mogelijk in korten tijd een geregelden passagiersdienst te organiseeren van New-York, via St. Thomas, Pernambuco, Rio' de Janeiro, Santos, Buenos Aires, vice versa. De Muuson Steamshipline zal den dienst in beheer nemen. Maar mede wordt het Amerikaansche gouvernement hierdoor in staat gesteld ook nog een dienst in te richten op Venezuela, Columbia en Brazilië. Zoo brengt deze oorlogswinst de deelen van groot-Amerika nader tot elkander.
Een Indiër onderkoning van Britsch-lndië ? Onder de betuigingen van instemming met de voorgenomen bestuursreorganisatie voor Britsch-lndië, zooals deze is ontstaan uit het bekende Montagu—Chelmsford-rapport, en gewijzigd in ,,the reform bill" vast
Kon. Eindhovensche Stoom- & Handweverij VAN DIJK & Co. EINDHOVEN EN BRUSSEL Uvjranciers van H. M. Koningin Wiihelmina - van H. M, de Koningin-Moeder en van H. M, de Koningin van Rumenië; eertijds van H. M. Koningin Sophia, OPGERICHT 2 AUG. 1853. ng
Hotel-Linnen en Tafelgoed met en zonder naam. UITZETTEN, INDISCHE UITRUSTINGEN LUIERMANDEN.
wÊÊ
Hofleveranciers. II.1.I).VANDEII6AAIISZ00N GROENMARKT 27 TELEPHOON No. 2512 3 QD DROGERIJEN :: :: CHEMICALIËN DQ a DEPOT DER MEEST BEKENDE BINNEN- U on EN BUITENLANDSCHE SPÉCIALITÉS QQ
gelegd is, verdient die van mevrouw Besant bijzondere vermelding. Vooreerst omdat deze dappere en onverm^oeide strijdster voor Home Rule voor Indië in de nieuwe wet het middel ziet, waardoor Indië zich tot een zelfstandig bestaan kan ontwikkelen, maar ook omdat zij in de, op 20 December '19 in Morarji Gokuldass-hall to Bombay uitgesproken rede, het vooruitzicht durfde openen op de aanwijzing van een Indiër als bestuurder van Britsch-lndië. Volgens haar heeft 't werk van Lord Sinha, die nu onder-minister van Koloniën is, in Europa zooveel waardeering gevonden, dat hij in Engeland algemeen beschouwd wordt als bestemd om de eerste Indiër-Gouverneur te worden. Kan er voor de jSTederlandsche regeering in deze niets te leeren zijn? ,,The reform bill", waarvoor het ,,Joint comittee" de laatste lijnen heeft aangegeven, bevat veel dat der overweging ten volle waard is, omdat de toestanden in Britsch-lndië zooveel meer overeenkomst hebben met die in Nederlandsch-Indië, dan voor de andere Britsche koloniën het geval is. Maar kan ook in 't brengen van Indiërs in de hoogste verantwoordelijke betrekkingen niet een voorbeeld ter overweging liggen, wanneer de plaats van secretaris-generaal aan het D. V. K., van vice-president in den Raad van Indië of van Gouverneur-Generaal te vervullen komt?
Mcdedeelingcn.
Van het Ministerie van Koloniën : MÜTATlEBERiCHT.
VACATURE. DATUM VAN INGANG.
Landrechter te Buitenzorg (Batavia).
Griffier van den Raad van Justitie te Semarang.
Voorzitter van de landraden te Grisee ca. (Soerabaja).
Voorzitter van den landraad te Bangka]an(Madoera).
Voorzitter van den landraad te Menado {Celebes en Onderhoorigheden).
15 Mei 1920.
Kén week voor het vertrek van het SS. J. P. Coen van Tandjoeng Priok in de maand Jan. '20.
Op een nader door'den Directeur van Justit e te bepalen dag indemaandMrt. of April 1920.
2 Januari 1920.
Met ingang van een dag in de maand April of Mei 1920.
AANTEEKENINGKN.
De eventueel met verlof vertrekkende ambtenaar is Mr. J. K. Onnen.
De eventueel met verlof vertreKkende ambtenaar is Mr. E. Hesselink.
De eventueel met verlof vertrekkende ambtenaar is Mr. (/, L. van Delden.
De eventuefc met verlof vertrekkende ambtenaar is Mr. C. J. de Gast.
De eventueel met verlof vertrekkende ambtenaar is Mr. A J. C. van Hamel.
Van het Hoofdbestuur : STUDIE-COMMISSIE. YERGlADERIISrG op Zat&rdaig 9 Fehruoïï^ 1920 om 2 uur nam., in (ie Leeszaal van Ixet Gebouw van ,,Oost en West'\ ITeulstraat 17, Den Haag. Agenda: Ie. ïfo tulen. 2e. 3e. 4e. 5e.
E eglementswij zigiiig Jaarverslag. Ingekomen stukken. Rondvraag. De wd. Secretari,s, A. J. GOOSZEN.
Van de Afdeeling 's-Gravenhage : LEZING (met lichtbeelden) op Dinsdag 24 Februari a.s. in de Oranje-Sociëteit, Prins Hendrikplein, aanvang 8 uur 's avonds. Spreker: de Heer W. D. H. Baron van Asbeck. Onderwerp: ,, Suriname''. Toegangskaarten te verkrijgen vanaf Maandag 9 Februari a..s. in Boeatan, Heulstraat 19 en Laan van Meerdervoort 187, van 10.30—12 en van 2—4. Aan laatstgenoemd adres kunnen deze kaarten ook schriftelijk worden aangevraagd.
♦♦♦♦♦♦ t AUG. SAVELKOUL - AMSTERDAM t
SINGEL, HOEK HEILIGENWEG 20
Batavia - Semarang • Soerabaya - Bandoeng HEERENKLEEDING NAAR MAAT Jndische Uitrustingen
:♦Vraagt geïllustreerden Catalogus. ♦ ♦ -♦♦♦
■> Fcbrufiri 1920, N». 6. 11 llei Koloniaal We«kblad.
^ ^ e. R» A. Mieoi^Ai DUNKLERSTRAAT 33 - TELEF. H. 70S7 hoek Valeriusstraat. 177 Specialiteit in Heeren-Modeartikelen
Ruime keuze. Nieuwste Modellen.
Van-, het Inlormatie-bureau : (Heulstraat 17, Den Haag). UITZENDING NAAE NEDERLANDSCH-INDIE VAN TWEE TANDARTSEN. Ter voorziening in het tandheelkundig onderwijs aan !ie Indische artsenscholen en in de tandheelkundige hulp ^ïl de bezittingen buiten Java en Madoera kunnen naar ^'ederlandsch-Indië worden gezonden een tweetal tandartsen,- die in het bezit zijn van het in Nederland verworven getuigschrift van tandarts of tandmeester, ten sinde dalir te lande te worden benoemd tot gouverne'Hentstandheelkundige. Aan de uitzending is verbonden : a. eene vergoeding voor uitrustingskosten ten bedrage ^'an / ]500 (een duizend vijfhonderd gulden); b. vrije overtocht in de eerste \lasse, ook voor het Wettig gezin; • /^ v, 0. eene voorloopige bezoldiging van / 2o0 (tweehonderd vijftig gulden) 's niaands, ingaande met den dag ^'an. inscheping naar Nederlandsch-Indië, tot den dag daarop de di.enstbèzoldiging volgens de deswege bestaande bepalingen in Indië ingaat; , d. indien de. uit te zenden .tandartsen gehuwd zijn, *^itkeering van het bedrag van eene maand aanvangs^^ezoldiging, als tegemoetkoming in de door hen verschuldigde huwelijksbijdrage aan het Weduwen- en *eezenfonds voor burgerlijke ambtenaren in Nederlandsch-Indië; e. een renteloos voorschot van ten hoogste / 6000 voor dp aanschaffing van een in het bijzonder voor reizen in de tropen geschikt instrumentarium. De bezoldiging bedraagt / 450 (vier honderd vyttig gulden) 'smaands met eene tweejaarlyksche verhooging van / 100 (een honderd gulden) 's maands en vier driejaarlijksche verhoogingen van / 75 (vijf en zeventig gulden) 's maands. zoodat zal worden bereikt een hoogste bezoldiging van / 850 (achthonderd vi]ftig gulden) Smaands. Aan hen, die in het bezit zijn van eenige ervaring op tandheelkundig gebied, kunnen reeds dadelijk eene of meer van deze verhoogingen worden toegekend. De werkzaamheden van de gouvernementstandheelkundigen zullen bestaan in : 1". het geven van tandheelkundige leergangen aan de Indische artsenscholen, te weten: , , ■ , , a een leergang, waarin slechts de beginselen der tandheelkunde en het verrichten van eenvoudige kunstbewerkingen den leerlingen wordt bijgebracht; b. een leergang voor opleiding tot Indisch tandheelkundige ; , 1 U -x 1, -i 2» het maken van rondreizen door de buitenbezittingen tot verleening van tandheelkundige hulp ; de regeling van de rondreizen — welke beperkt blijven tot de hoofdplaatsen der gewesten en enkele a_ndere plaatsen, en waarin alleen worden opgenomen die gewesten, binnen welke nog geen particulier Europeesch tandheelkundige gevestigd is — geschiedt door den hoofdinspecteur chef van den burgerlijken geneeskundigen dienst. Gedurende deze rondreizen staan de gouvernementstandheelkundigen onder het toezicht van den inspecteur Van den burgerlijken geneeskundigen dienst^ van het ambtsgebied, waarin zij tijdelijk werkzaam zijn. Voor de behandeling van landsdienaren door de gouvernementstandheelkundigen worden door den .hootdiPspecteur, chef van den burgerlijken geneeskundigen dienst, tarieven vastgesteld, en wel achterstaand tariet A. voor ambtenaren, die eene maandelijksche bezoldiging van / 400 en daarbeneden, en tarief B voor hen, die meer dan / 400 per maand inkomen hebben. Tarief A komt overeen met het tarief, vastgesteld door den militairen geneeskundigen dienst voor de tandheelkundige behandeling van officiersgezmnen, terwijl tarief B het tarief is, volgens hetwelk de tandheelkundigen op Java hunne bemiddelde patiënten plegen te behandelen. . ,. . Voor de behandeling van particulieren wordt voorshands 'geen tarief vastgesteld. De Indische Regeering behoudt zich echter de bevoegdheid voor zoo noodig, binnen redelijke grenzen m de tarieven A en B wijziging te brengen, zoomede cok voor hulp aan particulieren een tarief vast te stellen. i • .. Elke plaats zal in het algemeen eenmaal per. jaai door een' der tandheelkundigen worden bezocht. Paiticuliere praktijk op Java en Madoera is den gouvernementstandheelkundigen verboden. Gedurende hunne rondreis behouden de goviverneöientstandheelkundigen hunne bezoldiging, doch kuni^en zij geen recht doen gelden op eenige vergoeding "*'an reis-°en verblijfkosten. ^ ^ „j , Voorloopig bestaat het plan de gouvernementstandbeelkundigen telkens een half jaar te doen besteden '^ciKunaigen LBIK-CUO CCü i^i-^^ j—• -- . «'an het te geven onderricht en aan hunne rondreizen.
VOOEHANDKN EEN GKOOTE KEUZK: Romans. Jongens- en Meisjesboeken. Prentenboeken. 1V6 I
Kantoor . School-, Schrijf- en Teekenbehoeften.
Spoedige levering van alle Studieboeken, Tijdschriften en Modeplaten.
' Leesbibliotheek in 4 talen. " Adv.rtentie-Bnreau. ^
BOEK- EN KANTOORBOEKHANDEL P MRtLt APt.i|-\cri Weimarstraat 16a b.d. SuezkadeMI :^' VAN ANDEL, relefoon 3213 - DEN HAAG {
ÜEBR. DIEBEN (Fa C. J. DIEBEN) Stoomwasscherij „Het Bonte Paard". Witte Singel 86 LEIDEN Interc. Tel. 1206
Eerste Electrische Bleek-Insialiatie.
S^~- De wasschen worden in Den Haag afgehaald en bezorgd. 205
Het instrumentarium en alles wat de gouvernementstandheelkundigen voor hunne praktijk noodig hebben, wordt door hen zelf aangeschaft. De benoodigdheden voor het door hen te geven onderricht worden voor landsrekening genomen. Door den hoofdinspecteur, chef van den burgerlijken geneeskundigen dienst,, wordt- bepaald, welke kunstbewerkingen de tandheelkundigen steeds in staat moeten zijn op" hunne rondreizen te verrichten en in verband daarmede welke instrumenten, chemicaliën en benoodigdheden zij verplicht zijn op die reizen steeds met zich te voeren. Vooj de terugbetaling van het hun zoo noodig te verleenen renteloos voorschot zullen zij vóór hun vertrek naar Indië eene. notarieele schuldbekentenis moeten aangaan. ■ x T i Van lichamelijke geschiktheid voor den Indischen dienst nioet blijken uit een geneeskundig onderzoek vanwege het Departement van Koloniën. De ambtsbezoldiging gaat in Indië in met den eersten der maand volgende op die waarin de benoeming dooiden Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-Indië zal hebben plaats gehad en de betrekking zal zijn aanvaard. De bezoldiging is onderworpen aan eene korting van 2 ten honderd ten behoeve van de burgerlijke pensioe- nen en van 5 ten honderd voor de gewone bijdrage aan het 'Weduwen- en weezenfonds voor burgerlijke ambtenaren in Nederlandsch-Indië. Bovendien is bij eerste indiensttreding, ten behoeve van laatstgenoemd fonds, door gehuwclen twee maanden en door ongehuwden eene rrtaand bezoldiging te voldoen, en wel in eens of, met bijberekening van rente ad 5 ten honderd s jaars, in 36 gelijke maandelijksche termijnen.. Bij huwelijk eene maand bezoldiging, te voldoen op de zooeven aangegeven wijze. Bij bevordering door gehuwden tweemaal het bedrag der verhooging over eene maand, door ongehuwden eenmaal. ■ De bijdragen wegens huwelijk worden verhoogd met een percentage, afhangende van de leeftijden van man en vrouw. - ' : u 4Zij die voor uitzending in aanmerking wenschen te komen, moeten zich vóór lö Februari a.s. bij verzoekschrift dat aan het Departement van Kolomen moet_ worden gericht, aanmelden bij de 9de afdeelmg (1'ersoneele Zaken, Burgerlijke Dienst) van dat Departement onder overlegging van : a. hun diploma; . i i b eene beschrijving van opleiding en levensloop. In het verzoekschrift moeten worden vermeld de plaats en de datum van geboorte. De uit te zenden tandartsen zijn verplicht de m.verband met hunne uitzending voor den Indischen dienst aan hen of te hunnen behoeve dan wel ten behoeve van hun gezin van landswege voldane gelden wegens tegemoetkoming in de kosten van uitrusting, tegemoetkom.ing in deVian het Weduwen- en weezenfonds-voor burgerlijke ambtenaren in Nederlandsch-Indie te betalen huwelijksbijdrage, overtocht naar Nederlandsch-Indje, zoomede alle andere aan hen ter zake voormeld middelliik of onmiddellijk van landswege toegelegde gelden (met uitzondering van genoten bezoldiging en hetgeen daarmede is aelijk te stellen) onverwijld m -s lands kas terug te storten, ingeval zij niet binnen den hun aan t'.- wijzen termijn naar Nederlandsch-Indie vertrekken, de reis derwaarts moedwillig afbreken of om andere redenen dan welbewezen ziels- of lichaamsgebreken, buiten eigen toedoen ontstaan (ter beoordeeling van de Kegeering), de werkzaamheden, waarvoor zij worden uitgezonden, niet aanvaarden, dan wel binnen vijt jarerf na hunne aankomst in Nederlandsch-Indie uit 's lands dienst worden ontslagen. (Nederlandsche Staatscourant van 15 Januari 1920, No. 10.)
Begunstigers, nieuwe Leden, Contributieverhoogingen en op Peil gebrachte contributies benevens Abonnés sedert 23 Dec 1919.
Begunstigers.
Javasche Bank, Amsterdam Java-China-Japanlijn, Amsterdam . . , . • Nederl. Indische Escompto Mij., Amsterdam Koloniale Bank, Amsterdam . • • • • ■ Koninklijke Paketvaart Mij., Amsterdam -. Ilotterdamsohe Lloyd, Kotterdam . . ■ ■ Handelsvereeniging Amsterdam te A dam . Ned. Handel-Mij., Heerengracht, Amsterdam Surin Bank, Heerengracht 577, Amsterdam
Per jaar.
/ 250.— 100.— 100.— 100.— 100.— 100.— 100.— 100.— 100.—
voorh. A. J. RODBARD. Spuistraat 69 - DEN HAAG ■ Telefoon 5470.
Fabriek en Magazijn van louien-, Zilveren en Diamantwerken REPARATIE-INRICHTING. ,
P=
I. P. C. NICOLm i z
HOF.KLËEDERiVlAKERS
Kanaalstraat 2 Telef. H. 3146 's GRAVENHAGE 229
^ Hof-, Rijks- en Semeenteleveranciers
Aeademie des Danses
GERARD J. V. D. MARK Gediplomeerd Leeraar BEESTENMARKT 102 TELEF. H. 4871 DENHAAG 152
Grootste Modernste eerste klas Inrichting in Nederland
»w WISBRUN & LIFFMANN. |
% Veenestraat 35-37 - Tei. 2593. - Den Haag. g
DAMES MODEARTIKELEN. k ZMDEN STOFFEN, FLUWEELEN, KANTSTOFFEN. £ ALLE SOORTEN QARNEERINQEN, ENZ. S
BALARTIKELEN. afr4«v«vrsr*«Tïfrs«TïrPs<TsfrsfrwT«i(«*«vsfrï^
WEUNE & STERNFELD DANS4NSTITUÜT. Koningin Emmakade 133, Telefoon 3348 'S-GRAVENHAGE. 58 i Prospectus op aanvraag gratis verkrijgbaar.
^ Olympia Cheater ^
Prins Hendrikplein 3 Tel. H. 9521
Passage-Bioscope
Telefoon H. 3731
Eiken Vrijdag nieuw afwisselend programma
Olympia Theater doorloopende voorstelling, aanvang acht uur.
Plaatsbespreking kan \ per telefoon geschieden.
\^
^
net Koloniaal Weekblad. 12 5 Fclti'iiiiri 1!)20. >'*. «• , .^ Firma Gez. DE GRIJS
BOTERMARKT 24 LEIDJEN TELEF. 1322
Specialiteii in 204 Uitzetten en Luiermanden
Ujim KEMPENS MN
Kon. Ned. Fabriek van Gouden en Zilveren Werken. VOORSCHOTEN.
FILIALEN te WeUevreden. Rijswijk 171 s-GraTenhatfe, Plaats 2f Rotterdam, Hoofdsteeg 26i Utreeht, Choorstraat 32i Middelburg, Lange Delft 138.
198
Th. A. A. SIMONIS,
BROEiilillAIIKT 34, over de Prinsestraat. TELEFOON 2535. DEN HAAG
Specialiteit in BEDDEN. Groote keuze vanaf het beste tot het eenvoudigste. ''Magazijn gesloten van half een tot twee uur. %
C LENSVELT NICOLA "^ Den Haag Holland
13 ^eschuH et} T(oggehrood Q^ voer export. J")
Instituut LAURILLARD OPLEIDING voor verschillende examens en ambten, zooals Staatsinrichting M. O., Staathuishoudk. M. O., Gemeente-administratie, Boekhouden. De opleid, geschiedt ook schriftelijk in Nederland en Koloniën met zeer goede resultaten. Prospectus en lijsten met namen en adressen van vierhonderd en vijftig geslaagden worden op aanvraag gratis toegezonden door Mr. Dr. I. J. M. LAURILLARD,
Oranjeplein 102 - Den Haag
Telefoon 6225 180
CHIRURGISCHE INSTRUMENTENFABRIEK iVlARTIN L.OTH 210 | Westerstraat 14 UTRECHT (Holland) 0
SPECIALITEIT Complete Installatie van Operatie-, Q Sterilisatie- en Verbandkamers, Instrumenten- 1 kisten voor schepen, Plantages en Mijnen @
Export 0. en W. Indië, Z.-Af rilca ■ Catalog, op aanvraag
ROTTERDAMSCHE LLOYD Directie: WM. RUYS <S ZONEN - ROTTERDAM 21
Geregelde MAIL- en PASSAGIERSDIENST van ROTTERDAM naar NEDERLANDSCH-INDIË met aansluiting naar alle havens in den IND.-ARCHIPEL
LUXUEUS INGERICHTE MAILBOOTEN, alle voorzien van draadlooze telegrafie en onderwater-kloksignaal.
H. G. Th. Crone, N. Z. Voorburgwal 104, Amsterdam . / lOO. Rubber Pultuur-Mij. ,, Amsterdam, Heerengracht 362, Amsterdam ,, 100. S. L. van Mierop en Go's. Handelmaatschappij, Rokin 96, Amsterdam ,, 100. Javasche Cultuur Mij., Amsterdam . . . . ,, 100. Indische Handels Compagnie, Amsterdam . . ,, 50.Uniebank, Amsterdam ,, 60.Tiedeman en van Kerchem, Heerengr. 435/437, Amsterdam ^^ 50.Mevr. V. d. Linden van Snelrevaart, Breda ,, 1,
3®
Nieuwe Leden.
J. D. !fernandes, Amsterdam .... Paul den Tex, Amsterdam J. van Hasselt, Haarlem D Hudig, Amsterdam L. M. D. Valstar, Bloemendaal . . . W. R. Menkman, Amsterdam . . . P. C. Adrian, Amsterdam H. Meinesz, Haarlem . . .^. . . P. M. J. Koek, den Haag F. H. Carbentus Gerritzen, den. Haag . H. J. Meijer, Teteringen J. Hofland, Den Haag J. C. A. Bunnink, den Haag .... P. L. de Gaay Fortman, Amsterdam P. P. Huisveld, den Haag J. W. Roessingh van Iterson, den Haag C. J. van Leeuwen, Apeldoorn Wed. J. C. Bernelot Moens, Haarlem . E. den Dooren de Jong, den. Haag . . Halkema, den. Haag H. Williams, Groningen J. J. Coenen, den Haag J M. van Oostrom Soede, Groede . . G. Th. Coers, den Haag J. D. Houtzagers, den Haag .... A. E. Boers, Suriname W. R. de Greve, Hilversum J. Snellen van VoUenhoven, den Haag A. C. van den Bijllaardt, Warmond E. R. Wolff, den Haag L. Knappert, den Haag H. Th. van IJseldijk-Nijland, den Haag ,H. ,J. L. Muskeijn, Vlissingen W'. J. M. van de Poel, den Haag . . J. A. H. Coops, den. Haag J. R. R. Prévot, Breda ..'.... J. F. Rijkens, den Haag R. J. Limburg Azn., Leeuwarden . . S. Sprée, Rijswijk (Z.-H.) M. B. Reiman, Amsterdam .... J. P. van der Ploeg, den Haag N. H. van der Lee, Utrecht .... Bibliotheek U.S.S.V., Utrecht . . . Mej. Himpe, Breda A. H. Stofkamp, Tandjong Pinang . . W. Boetje, den Haag W\ H. Beek, den Haag J. P. Gentil, den Haag W. Sonneveld, den Haag G. D. P. J. Hotz, den Haag H. Schulze, den Haag L. R. W. Gey van Pittius, den Haag C. H. C". Waal, den Haag A. de Wit, den Haag F. de Bakker, den Haag J. Stroomberg, den Haag W. A. Bor, den Haag J. R. Jochem, Nijmegen ....'. W. E. L. K. Audran, den Haag . . . L. H. C. Beijens, den Haag ^ . . . . E. Roodhuyzen, Amersfoort .... A. Ruysch van Dugteren, Leeuwarden . J. G. Tromp, den Haag J. A. H Broeze van Groenau, den Haag D. Merens, den Haag E. L. C. Schiff, Voorburg P. F. Hoeksema de Groot, den Haag . J. C. Koster, den Haag F. C. Thomson, den Haag G. J. Eijbers, Curasao E. A. Ebbink, den Haag J. G. B. van Heek, den Haag .... H. G. van Nouhuys, den Haag . . . J. G. van de Stadt, den Haag M. van Winssen, den Haag .... J. Stigter, den Haag B. F. L. Kramer, Rijswijk
10.— 10.— 10.— 10.—" 10.— 10.— 10.— 10.— ,5.— 5.— 5.— 5.— 5.— 5.— 5.— 5.— 5.— 5.— .5.— 5.— 5. —
JAVA-CHINA-JAPAN LIJN Eigen kantoren der Maatschappij te AMSTERDAM, HONGKONG, SOERABAIA, KOBE en SAN FRANCISCO. Geregelde stoom vaartdiensten tusschen Nederlandsch Indië, China en Japan.
JAVA-PACIFIC LIJN ,, (onder Directie der Java-China-Japan Lijn). Maandelijksche dienst tusschen Ned.-Indie en San Francisco.
Koninklijke West-lndisclie MailÉnst
11 Amsterdam Passagiersdienst
naar en van SURINAME en CURASAO, Br. Guiana, Trinidad, Venezuela, Columbië, Centraal Amerika, Haïti
J. C. C. Nijland, 's-Hertogenbosch . M. Jj. Pliester, den Haag H. A. Meyer, Amsterdam J. H. Hendrikse, Amsterdam . . . . J. Th. Terburgh, Amsterdam . . '. R. van Ameyden van Duyn, Den Haag John Bel van Toor, Hilversum W. C. van der Meulen, Hilversum . Sordam, Suriname S. M. Teng, Leiden C. A. van Reijen, Leiden L. Onvlee, Leiden P. Voorhoeve, Leiden
/ 5.-5.— 6.— 5.—
5.^ ö.— 6.— 2.50 2.50 2.50 2.50 2.50
Contributie-verhoogiiiigen.
H. E. Levert, den Haag . . van / 5.— J. Biersns de Haan, Amsterdam ,, ,, 5.— R. A. Kaiser, Huis ter Heide . ,, ,, 5.— J. P. C. Hartevelt, den Haag ,, ,, 5.— J H. Dibbetz, den Haag . . ,, ,, 2.50 S. J. Weg, Groningen . . . ,, ,, 1.50
Op peil gebraehte contributiën.
F. K. Scherius, den Haag . . . Hidde, Nijland, den Haag . . . C. L. C. de Bruin,, den Haag . . J. Wolterbeek Muller, den Haag . P. S. van Ronkel, Leiden . . . W. van der Gaauw, Rotterdam G. A. Romer, Apeldoorn J H. Boschman, den Haag C. W. B. Thieme geb. du Bois van Alderwerelt, Amsterdam
op / 10.' 10.10.7.50 I 6.— i 9.50
N. J. C. van Polanen Petel, den Haag P. Hub recht. Doorn G. M. van Blankensteijn, Haarlem G. Leuring, Bandoeng .... E; Bijlo, Bandoeng B. Munnink, Djocdjakarta H. G. Fokker, den Haag . . Mevr. Fokker, den Haag P. H. van Hengst, Amersfoort . . W. J. Boucher, den Haag H. C. M. Reijens, Leiden .. . . J. H. van Baar van Slangenburgh, Haag H. G. Heijting, den Haag .... Mej. A. Henny, den Haag .... W. van Gelder, den Haag Mevr. Wed. van der Willigen-Köhler Teteringen J. C. E. van Deventer, Teteringen J C. Winssen, Bandoeng . . . H. J. Vermeer, Huis ter Heide C. A. Goldenberg, Deventer . . A. H. J. G. Walbeehm, Leiden S. Kalfl^, Haarlem H W. Scheuer, den Haag .... H. A. Kooy, Haarlem J. H. Fuchter, den Haag ....
Bijdragen.
J. Koning, Amsterdam In eens/ 10.
Abonnenitaiten.
Poolsch Koffiehuis, Amsterdam .... Café de Kroon, Amsterdam Hotel van Gelder, Amsterdam .... Hotel Café Restaurant Schiller, Amsterdam Grand Café Neuf, Amsterdam .... Bracks' Doelen Hotel, Amsterdam Krasnapolski, Amsterdam Am.stelhotel, Amsterdam Hotel de 1'Europe, Amsterdam .... Hotel Victoria, Amsterdam Th. Meerman, Amsterdam
Per jaar.
5.— 5.— 5.— 5.5.-— 5.~— 5.— 5.— 5.— 5.—' 5.—
Konlnkigke PaketvaarMaatschappü. Geregelde mail-, passagiers- en vrachtgoederendienst tusschen de havens in den Nederlandsch-Indischeii Archipel, in verbinding met Singapore, Penang en AustraHë. Uitvoerige dienstregelingen zijn verkrijgbaar bij de Directiën te Amsterdam en te Batavia. 312
• *'ebi'iiari 1920, IS". «. 13 Het Koloniaal We«kbUd.
V VJ. R FIwECK - Utrectit
V Lijnmarkt 19 - Intercomm. Telefoon 1078
u COMPLETE WONINGINRICHTINGEN ][ Behangerij Stofleerderij
, Matrassen en Beddenfabrlek 206
V ALLE SOORTEN DEKENS MOTZUlVERING ^
VAN STRAAÏvEN illONSIE>UR & ERKEI^EIVS.
Hoofdkantoor: Bijkantoor: DEN HAAG, Lloydgebouw, Piet Heinplein, Tel. {Hls
ROTTERDAM., Lreuvehaven 34, Xel. 2456. Bijkantoor: DEN HELDER, Hoofdgracht 37, Tel. 83. 123 ©^K^i
HOOFOBESTUUR: Heulstraat 17, 's-GRAVEIVHAGE.
STUDIE-COMMISSIE. Jongelieden, welke bij aankomst in Nederland inlichtingen wenschen voor onderdak, enz zelfs van boord afgehaald zouden willen worden, Ouders en Voogden, welke toezicht op hun m Nederland studeerende kinderen of pupillen wenschen. wendt U tot den gedeleerde der Studie-Commissie, den Heer J C HIETINK, van der Heimstraat 76, 's-Gravenhage, Telefoon Scheveningen No. 1514. , ^ ^■■■ ÏNPORMATIE-BUREAU ten behoeve van personen, die een werkkring zoeken m Nederl. Oost- ol West-indie of daartoe hunne kinderen of pupillen willen opleiden, ook voorlichting verstrekkende op elk gebied aan personen van Indië komende of aanraking met Indië zoekende. Secretaris de Heer J. L. VAN GTENNEP, Heulstraat 17, 's-Gravenhage, Telef. Haag No. 4519, Bureau-uren LO—12 v.m. en 2.30—4 nam fEHUIS VOOR NEDERLANDSCH-INDISCHE BEDIENDEN, „Persinggahan", van Boetselaerlaan 2, 's-Gravenhage, waar Nederlandsch-Indiërs een tijdelijk onderkomen en hulp en raad kunnen ymden. Indische bedienden, die met een familie naar Indië willen terugkeeren, een dienst zoeken of van dienstbetrekking willen veranderen, wenden zich tot den Directeur, den Heer F. DE MüNNIK, Telel. Scheveningen No. 248
** Bij het INFORMATIE-BUREAU van de Vereeniging „Oost en West", Heulstraat 17 en de Firma ''ÏARTINUS NIJHOFF, Lange Voorhout 9, Den Haag, zijn de navolgende werkjes verkrijgbaar: a Onze Oost II. Iets over den Inlander en zijn Zieleleven, door T. J. BEZEMER. Prijs : 1 exemplaar S cent, porto f 0.011/2; b Onze West (Tweede druk) bestaande uit : I. De Kolonie Suriname, door FEED. OüDSCHANS DENTZ ;
• il. De Kolonie Curasao, door Mr. B. DE GAAY FOHTMAN. Prijs per exemplaar f 0.50 en f O.O41/2 frankeerkosten.
« Staats- en partic. betrekkingen in onze Overzeesche Bezittingen; Werkkring en Vooruitzichten, I De Bestuursambtenaren in Nederl.-Indië. (2de, geheel omgewerkte druk met 8 foto's). Prijs: f 0.75 per exemplaar en f 0.041/2 frankiaerkosten. De Geëmployeerde bij de Javasuikef-Industrie. (2de, verbeterde druk). Prijs: f 0.25 per exemDla9,r en f 0,03 frankeerkosten. De Rechterlijke Ambtenaar in Nederiandsch-Indië. (Tijdelijk uitverkocht) De Ingenieur in Nederlandseli-Indië. (Tijdelijk uitverkocht). De Ambtenaar bij het Boschwezen in Nederlandsch-Indië. Prijs : f 0.20 per exemplaar en f 0.03 frankeerkosten. De Ambtenaar bij het Onderwijs in Nederlandsch-Indië. (2de verbeterde druk). Prijs : t 0.25 per exemplaar en f O.O41/2 frankeerkosten. Vooruitzichten van den Nederlandschen arts in Nederlandsch-Indië. Prijs : f 0.25 per exemplaar en f 0.04i/s frankeerkosten. ^'III De Ambtenaar bij den dienst der in- en uitvoerrechten en accijnzen in N.-ïndië. Prijs: f 0.20 per exemplaar en f ü.03 frankeerkosten. IX De Ambtenaar bij de GS^ouvernements-Marine in Nederl.-Indië. (2de verb, druk.) Prijs: f 0.20 per exemplaar en f 0.03 frankeer kosten. De Ambtenaar bij den Post-, Telegraaf- en Telefoondienst in Nederlandsch-Indië. Prijs : f 0.25 per exemplaar en f O.O41/2 frankeerkosten. De Geëmployeerde bij de Rubber-(caoutchouc) cultuur en bij eenlge Bergcultures in Nederl.-Indië. Prijs : f 0.40 per exemplaar en f 0.03 frankeerkosten. Beleefd verzoek bij bestellmg het kostende moraf per postwissel toe te zenden aan het Informatie-Bureau, Heulstraat 17, te 's-Gravenhage. _^ AfcSeeliné »S-CRAVERrHAGE.
Aan het Bureau Laan van Meerdervoort 187, zijn van 10—12 en van 2—4 uur (uitgezonderd Zaterdags'liddaes) inlichtingen te bekomen omtrent de volgende personen die werk zoeken voor •
No
No
No Ho No
No
No
No
No
No
IL
III. rv. V.
VI.
VIL De
X.
XI.
N.B.
;5üziek- en Zanglessen. jjgken- en Schilderlessen, i^en in moderne talen. ^iRnsche-, Duitsche-, Engelsche- en Italiaansche Con
■^J^satielesaen. 5l?leiding admissie examen H. B. S. en Gymnasium. ^chrijf.^ Type- en Vertaalwerk
Lessen in Machineschrijven en Stenografie. Dame als Hoofd ^^^f hulp in de~liuishouding. Khiderjufifrouw in Indië. Indische massage en manicure, uitsluitend voor Dames en kinderen. ^ Zweedsche gymnastiek, Heilgymnastiek, enz., uitsluitend voor Dames en Kinderen.
Deze'inlichtingen zijn ook te verkrijgen op schriftelijke aanvraag bij den Secretaris der Commissie voor ^^Ip aan werkzoekenden, den heer J. A. SOETENS, Buijs Ballotstraat 15. ■ u u 1 . , A Aan bovengenoemd adres zijn ook inlichtingen te bekomen omtrent Familieg, die zich belasten met de ^^Voeding van kinderen, omtrent hotels, pensions, inrichting, medische hulp, onderwijs, enz.
®^GAYE van Leden der Vereeniging „Oost en West", die zich beschikbaar stellen voor het geven van privaatiessen in Indische talen. Staats- en Strafrecht. A H. J. G. WALBEEHM, Hooge Rijndijk 55, Leiden. - Javaansch - Maleisch. Mr. E. RIJKE, Witte Singel 46,, Leiden. — Staatsinstellingen van Ned. O.- en W.-lndie. — N.-l. btratj-echt — N -I Strafvordering. — Madoereesch. — Javaansch. — Maleisch. TAGOR,'lnL Veearts, Korte-Jansstr. 19, Utrecht. — Maleisch. — Battaksch. DE HAAN, Gep. N.-L Onderwijzer, Leeraar Handelsschool, Valkenboschkade 518, Den Haag. — Maleisch.' — Land- en Volkenkunde. , r. TT nr 1 • -U . 1 1.++. 1. J. F SCHREUEL, Gepens.-Assist.-Res., Vogelkersstraat 1, Den Haag. - Maleische taal- en letterk.
■ TH. BRONDGEEST, Heerenweg 199, Haarlem. — De Islam en zijn beteekenis voor Indie. — Arabisch. — Maleisch. — Javaansch. 1 N a 1 A. H JANSEN Hamerstraat 25, Bussum. — Maleisch (gramatica, correspondentie, spreken); geelt les te : Bussum, Naarden, Weesp, Amsterdam, Hilversum, Baarn Laren en -s-Graveland. *Ir- P C L MEIJER Hoogeweg 56, Zantvoort. - N.-I. Strafrecht - N.-L Strafvorder. - Alg. Ind. vraagstukk. ,. ^, die in deze opgave opgenomen wenschen te worden, kunnen zich opgeven aan den Secretaris der
3. P.
J. B,
^DEN^
-' Instituut „VAN WIJNGAARDEN", ") Neutrale Schooi voor M.U.L.O Jongens en Meisjes. 2de Schuijtstraat 332 (Duinoord), Deo-Haaf. T^
Afd. A (6 leerjaren) opleid. H.B.S., Lyceum en Gymnasium Afd. B (3 leerjaren voor leerlingen boven 12 jaar). Opleiding voor verschillende examens. Schoolgeld f 60.— tot f 100.— per jaar. .Klekie klassen, ruime lokalen, Centr. «erwarming, Electr. »erilchtlng.J • « ^ »•
HOFLEVERANCIERS. Wed. H. RAHDER & ZoON Wüntiandelaren
Filiaal: Hooidkantcor : Filiaal i Filiaal I IOC 's-Gravenhage Amsterdam Arnhem Gorinchem Heemskerckstr. la Binnenkant 25 N. Plein 15 O.Vischmarkt Tel. H. 3493. Intei«. Tel.389. Tel. 280. Tel 61. s(r -^ PrijscoTiranten worden >«y op aanvrage gaarne toegezonden, yv
Voor Export speciale conditiën.
WANNEER GIJ
Dames- of Heeren-Kleeding wilt laten Oppersen, Repareeren, Keeren, Moderniseeren, Vermaken, opnieuw Voeren, onzichtbaar Stoppen, kortom wat gij maar wilt, ga dan naar im Kleemakerr „UNICUM"
Anna Paulownastraat 30a, Tel. 4947 DEIV HAAG
De prijs wordt steeds VOORUIT bepaald.
^iging, Heulstraat 17, 's-Gravenhage.
VLEUGELS, PIANO'S KUNSTSPELPIANO'S ORGELS ——
REPARATIE - STEMMES - ROILE»
Speciale Inrichting voor het gereedmaken voor de TROPEN B
GOOSEN & SWAGERMAN DEIV HAAG BOEKHORSTSTRAAT 149 - TEL. H 2051
Êrengt een bezoek aan „Boeatan", Magazijnen van Jnd. Kunstnijverheid.
Het Koloniaal Weekblad. !4 5 Felmiari W20, IS'J
<ï%?
Leverancier van H. M, de Koningin, j$on
'f: ^, #■.-*%, '^:><^, ^
Leverancier van H, M, da Koningtrii DEN HAAO, Buitenhof—Ófoenmarkt. AiViSTERDAJH, IC^iIverstraat—RofeiH . Erootst gesorteerde Magazijnen van Elegante Dames- en Kinderconfectie.
Modemagazijnen van Bommel
302 Vlamingstraat 8=10 Prins Hendrikstraat 98=106 Opruiming
Voor Dames CONFECTIE ALLEEN Prins Hendrikstraat eOSCHSTRAAT 1. lOi
F Q.J. Wilbrink peeren- en 2iair!es-){leerrr]akers. bontwerkers. 's~Qravenhage '2)aendelsstraaf 8. Iel. J{. 6882 Xid der J/. V. Vereenigde /iederl. Xleermakerijeri.
Mooie collecHe ^OntstcIlen Seal ^isam J^antels
187
Instituut W. G. TAANIViAN iNTERNAAT EXTERNAAT de Perponcherstraat 105 de Perponcherstr. 101-103
Afd. A. Opleiding voor eindexamen H. B. S. 5-j. o. Inst., yoor de Marine Milit. Aoademie, Cand. O.-i. ambtenaar. Afd. B. Opleiding voor Staatsexamen A. en B. Afd. O. Opleiding voor Cadettenscii., Zeeyaartscli., Middelb. Kol. Landbouwsch., Machinistensch., enz. Afd. D. Lager Onderwijs voor Leerl. van af 6 jaar. Opl. 1ste kl, Gymn. en H. B. S. 169
Firma H. RAHR, ütrecht
ACHTER 8T. PIETER 4 - TELEFOON 443 OPGERICHT 1835. 201 Piano- en Muziek handel.
HOBKBR & ZN. Uitsluitend adres Heerengracht 435—43'? i» Goud = Zilver i» Paarlen - Brillanten
AIVISTERDAM „, Telefoon 309 i^oord Oudste en Soliedste Adres
Ot>^erictit Ao 1781
HAAGSCHE MANUFACTUURHANDEL voorheen VAN HOUTEN & Co i63 Groote Markt 4, DEN HAAG, Tel. Ï974, Laan 24
Manufacturen Witte Goederen Karpetten Loopers Ledikanten Bedden Dekens
" Matrassen Vitrages Gordijnen
Groote sorteerin^ Slaapkamer ■ Ameublementen
A. SCHRODER & Co. Groenmarkt.
SPORTARTIKELEN
TRUIEN GOLFERS (Sportmantels) MUTSEN KOUSEN ECHARPES HANDSCHOENEN
wm
n
im
D
|y DE
=3IË= iQE =w^ =3
MantehnCosjumeiiiagezJjfleii
Maison H. SIMONS Heulstraat 13 Telefoon 2005 Noordeinde I7a ... Telefoon 6537 159
.... üanteis, Mantilcostumes, laillBCostumes....
Avondtoiletten, Blouses, Costumerokken, Peignoirs Steeds ruime sorteering, prima coupe en kwaliteiten.
^Ê: 51DIE
O
D lüT
ly 0
loJ ^^ 30
"■"■■■ ■■"SÏSSSS "i e. HOYNG i" I SPUISTRAAT 20=22 DEN HAAG t AMSTERDAM » UTRECHT
j Kristal - f orselein 1
H ■ \ VAZEN, BLOEMPOTTEI<J, ZUILEN MET S
■ POTTEN, KLOKSÏELLEN, ENZ. ENZ., \ uit de Plaleelbakkerij „Zuid Holiaud" | te Gouda. ^^^ ■
MAIL- en HUTKOFFERS in alle afmetingen.
SST" Garantie voor gave overkomst. -;
BBBBBBBBBBBaiiBBMBB'aaaBBBaBBBBBBBBBBBBBBBBBBBSB
H '' H MAGAZIJN VAN
aiaBnxBEsnaiiBKGGaaHaHssBBiiaiaBaaiisaBBBnsaasanHHM 1 i I Heereioeileii en Pelter|en, |
pi,
eossasBBBaaBBMaaaBBBianKflBBaaaBaaai
DUARD PEL6Eli, i t I Prinsestraat 35 - Den Haag, m
Telefoon No. 3902. 30 É ilEllPJIilMllllMJpMilllPJ®!!!] n^sm |F.B.\7^l|flOÓRSEL&C2
Kerkplein 11-12, naast het Hoofdposikantoor. Torenstraat 5-6 - Telefoon 2898 ■ Den Haag 5 Goedkoopst adres voor het geheel off ged. instaüeeren van woningen.
fioMand-Canada Hypotheekbank Directie: Mr. J. D. P. TEN BOSCH te Den Haag en J. G. COSTER te Winnipeg. 95 pCt. Pandbrieven tegen beurskoers. Uitstaand bedrag Pandbrieven ongeveer fi 23.000.000. Drukkerij ten Hagen '®^®'-*««Q®" binuken prusdmkwerk, dat aan bijzondere eischen voldoet*
^